آداب و رسوم نوروز در شیراز

آیین‌ها و مراسم نوروز در شیراز

مردم استان فارس از 15 روز پیش از تحویل سال نو، به استقبال نوروز می‌روند.
مردان مشغول تهیه شیرینی و تنقلات و زنان مشغول خانه‌تکانی و تهیه لباس نو برای خود و فرزندانشان هستند.

اکثر مردم خود در گذشته شیرینی درست می‌کردند و نان شیرین می‌پختند.
بعد از اینکه این نان را از تنور بیرون می‌آوردند پس از چند دقیقه بسیار ترد و شکننده می‌شد.
به جز این نان وسایل پذیرایی عید تنقلاتی مانند برنجک، اَخرِک و دنگو بود.
پختن نان شیرین از جمله کارهایی است که حتماً باید قبل از عید و برای عید انجام بگیرد.

امروزه شیرازی ها، یک ماه مانده به نوروز به بازار می‌روند و لباس عید خود را تهیه می‌کنند.
معمولاً پارچه‌هایی خریداری می‌کنند که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد.

در قدیم اعتقاد بر این بود؛ اگر لباس را خودشان بدوزند پارچه آن را روزهای دوشنبه یا جمعه قیچی کنند.
و نیز از نظر آنها چون روز پنج شنبه ساعت سنگین است، لباس مدتی روی دست می‌ماند تا دوخته شود.
روز سه شنبه اگر بریده شود نصیب دزد یا مرده‌شور خواهد شد.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

سبز کردن گندم، عدس، تره تیزک، ده پانزده روز به عید ماندهدر خانه های شیراز صورت می‌گیرد.
برای خیساندن این دانه‌ها از ظرفی استفاده می‌کنند که از جنس مس یا روی باشد.

برای این کار از ظرفی استفاده می‌کنند که از جنس مس یا روی باشد.
و بعد مقداری دانه ابتدا به سلامتی امام زمان می‌ریزند و به ترتیب بعد از آن نام اعضای خانواده را می‌آورند.

آداب و رسوم ایرانیان در عید نوروز

(برو بالا ↑)

خانه تکانی یا رفت و روب

اکثر خانم‌های ایرانی، دو هفته مانده به نوروز، خانه تکانی و رفت و روب خود را شروع می‌کنند.
وسایل خانه را جا به جا می‌کنند، گردگیری می‌کنند و به استقبال نوروز می‌روند.
سپس تخم مرغ رنگ کردن آغاز می‌شود.
به این صورت که تعدادی تخم مرغ آب پز می‌کنند و با رنگ‌های زیبا آن‌ها را رنگ آمیزی می‌کنند.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

(برو بالا ↑)

چهارشنبه آخر سال

یکی از آداب و رسوم مردم شیراز که در شب چهارشنبه سوری انجام می‌شود، رفتن به حوض ماهی است.
در گوشه غربی آرامگاه سعدی، قنات آب گرم معدنی جاری است که مردم شیراز آن را حوض ماهی می‌نامند.
آنها برای تندرستی و درمان بیمارهای خود، وارد این حوض می‌شوند و با جام برنجی چهل کلید سر و تن خود را شست‌وشو می‌دهند.
این کار نظم و ترتیبی خاص دارد که آن را تبدیل به آیینی ویژه در ایران کرده است.
زیارت حضرت شاه چراغ در شب چهارشنبه‌سوری، فال گوش ایستادن، پختن آش ابودردا، آجیل چهارشنبه‌سوری و تفال به دیوان حافظ، از دیگر مراسمی است که در این شب شیرازی‌ها انجام می‌دهند.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

چهار شنبه سوری در شاهنامه

(برو بالا ↑)

عروسی درخت نارنج

یکی از آداب و رسوم نوروز در شیراز این است که اگر درخت نارنجی که در خانه است، نارنج کم بدهد یا اصلاً ندهد، آن را عروس کنند و برایش مراسم عروسی بگیرند.
برای این کار، ابتدا زن صاحب‌خانه، زنان همسایه را دعوت به عروسی درخت نارنج می‌کند.
همه در یک زمان مشخص در خانه جمع می‌شوند و زن صاحبخانه اره‌ای برمی‌دارد تا شاخه‌های درخت را ببرد.
یکی از زنان همسایه جلو می‌آید و ضامن درخت می‌شود.
سپس تور بسیار نازکی روی درخت می‌کشند.
شکر پنیر روی درخت می‌پاشند، کِل می‌زنند، واسونک می‌خوانند و شادی می‌کنند.
آن‌ها بر این باورند که آن درخت، سال بعد در فصل بهار، بار نارنج خواهد داشت.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

(برو بالا ↑)

آب حوض ماهی ها

تا 50 سال پیش در فارس، سه حوض ماهی در شیراز، فسا و زرقان وجود داشت.
اما با خشک شدن حوض ماهی فسا اکنون دو حوض دایر بوده، و مراسمی که برای این دو حوض ماهی وجود دارد، مشابه است.
از زیر کوه سعدی، چشمه‌ای بیرون می‌آید که چند چاه برای استفاده از آن در خانه‌های بالادست آرامگاه حفر شده و حوض ماهی آرامگاه سعدی، هم سطح زمین و مظهر قنات و چشمه است.

پیش از زمان سعدی، و حتی در ایران باستان، این آب جریان داشت و مقدس بود.
و به همین دلیل این آب برای سعدی اهمیت ویژه‌ای داشته است.
و براساس نوشته ابن بطوطه که دوبار در سال‌های 725 و 748 هجری قمری نخستین بار حدود سی سال پس از درگذشت سعدی در سفر خود به شیراز سعدی این حوض هشت ضلعی را ساخته بود.

مراسم و باورهای مردم شیراز و اطراف، تا سال 1327 هجری شمسی که سال تخریب آرامگاه سعدی برای تجدید بنای آن است، بسیار جدی و اجرای آنها بسیار ضروری بود.
و تا آن زمان هر سال حدود ده هزار نفر در چهلمین روز پس از عید نوروز در محوطه جلوی آرامگاه سعدی جمع می‌شدند و آش نذری که در فارس به اصطلاح دیگ جوش نامیده می‌شود، می‌پختند.
و از بامداد تا شب شادی می‌کردند و بر این باور بودند که یک ماهی قرمز که یک حلقه طلایی در بینی دارد، که در آب بالا می‌پرد و می‌رود و هیچ کس حق صید آنها را ندارد.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

امروزه هنوز مردم کوی سعدی بر این باورند که در حوض ماهی سکه می‌اندازند تا آرزوهایشان برآورده شود.
ولی آداب و مناسکی در این زمینه وجود ندارد، اما در زرقان چنین مراسمی هنوز ادامه دارد.

پس از ساخت آرامگاه سعدی، از آب تنی در این حوض برای برآورد نیاز جلوگیری شد.
و دیگر کسی در محوطه حوض ماهی به آب دسترسی ندارد.
اما حدود 150 متر بعد از آرامگاه، در کوچه‌ای که کوچه حمام سعدی می‌نامند، مردم برای باورها و مناسک خود از آب چشمه یا قنات سعدی استفاده می‌کنند.
کشاورزان یک ظرف از این آب بر می‌دارند و هنگام آبیاری مزارع خود، آن را در جوی آب می‌ریزند تا از ایجاد کرم ساقه خوار جلوگیری نماید و مزارع آنها محصول بیشتر بدهد.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

(برو بالا ↑)

سفره و ساعت تحویل سال

برای تحویل سال نو همه در خانه‌شان سفره می‌اندازند.
قبل از هر چیز آیینه و قرآن در آن می‌گذارند و سپس هفت سین را می‌چینند.
هفت سین عبارت است از 7 خوراکی و یا وسیله‌ای که با “سین” شروع می‌شوند مثل: سماق، سیر، سنجد، سمنو، سکه، سرکه و سبزه که هرکدام فلسفه‌ای دارند.
در شیراز علاوه بر هفت سین(هفت میم) را هم درسفره می‌گذارند.
که هفت میم عبارتند از: مدنی (لیمو شیرین)، مرغ، ماهی، میگو، مسقطی، ماست و مویز. به علاوه کنگر ماست، عسل، خرما، کره، پنیر، کاهو، تخم مرغ رنگی و غیره.

یکی از آداب و رسوم نوروز در شیراز این است که موقع تحویل سال همه اهل خانه باید با لباس نو بر سر سفره باشند و اسپند نیز دود می‌شود و هر کدام از این‌ها فلسفه‌ای دارد.
شمع برای روشنایی خانه و زندگی، قرآن نشان توجهی است که باید در آغاز سال به خداوند داشته، به علاوه در سال نو، صاحب قرآن یار و مددکار اهل خانه خواهد بود.

آیین نوروز در ایران

آداب و رسوم نوروز در شیراز

• پول نشان از خیر و برکت و رفاه
• اسپند برای دوری از چشم زخم حسود
• برنج، نشانی از خیر و برکت و فراوانی
• آب، نشان صافی و پاکی و روشنایی و گشایش کار.
• ماهی قرمز، شگون دارد.
• آیینه، برای رفع کدورت و نشانی ازصفا و پاکی و یکرنگی.
• طلا، نشانی از امید به وضع مالی خوب در سال نو.

همچنین بعد از تحویل سال نباید شمع ها را با فوت خاموش کرد بلکه بایدگذاشت تا آخر بسوزند و یا با نقل و مسقطی خاموششان کرد.
شیرازی‌ها تخم مرغی را روی آینه سفره هفت سین قرار می‌دهند و اعتقاد دارند که به مجرد تحویل سال نو، تخم مرغ روی آینه حرکت می‌کند.

در گذشته‌ها رسم بود که مردم پیش از نوروز حجامت می‌کردند و می‌گفتند که در سال نو باید خون نو در بدن باشد.
یکی دیگر از اعتقادات مردم شیراز این است که هنگام تحویل سال در حرم حضرت شاهچراغ(ع) حضور یابند، در آنجا شمع روشن کنند و در دست بگیرند.
به این معنی که همیشه زیر نور شاهچراغ باشند.
یک نفر از وعاظ بالای منبر می‌رود و دعا می‌خواند و مردم صلوات می‌فرستند و از طرف خادمین شاهچراغ روی مردم گلاب پاشیده می‌شود و همه به هم تبریک می‌گویند.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

سین های هفت سین

(برو بالا ↑)

غذاها و شیرینی‌های شیرازی

کلم پلوی شیرازی که به سبک خاص و متفاوت با سایر شهرها پخته می‌شود، از جمله غذاهایی است که در ایام نوروز بوی آن از خانه‌های شیرازی‌ها بیرون می‌آید.
این کار یکی از آداب و رسوم نوروز در شیراز است.
شوید لوبیا با گوشت قیمه، کوفته سبزی، آش انار، آش سبزی، شکر پلو و آش سبزی نیز در ایام نوروز در سفره‌های مردم این شهر دیده می‌شود.
آش کارده از دیگر خوراکی‌های خاص شهر شیراز است که خوردن آن برای مسافرین دیگر شهرها در ایام نوروز بسیار توصیه می‌شود.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

از دیگر غذاهای سنتی شیراز می‌توان به:

• آش انار
• قورمه به
• دو پیازه
• یخنی نخود
• رب پلو
• یخنی عدس کلم
• کوفته هلو
• کوفته سبزی
• خورشت سبزی
• حلوای کاسه
• حلیم بادمجان
• رنگینک
• پاچه پلو

(برو بالا ↑)

دیدار اقوام و دوستان

از بامداد نوروز دید و بازدیدهای مردم شیراز آغاز می‌شود.
در همه خانواده‌ها رسم است که ابتدا به دیدار کسی که از نظر سن از بقیه بزرگتر است بروند و دست او را ببوسند و تبریک بگویند.
او نیز عیدی که شامل سکه یا پول است به آنها هدیه می‌دهد.
بعضی‌ها نیز صبح عید نوروز یک بشقاب گندم برشته که شامل:

• کنجد
• گندم
• شاهدانه
• نخودچی و کشمش

به اضافه یک بشقاب نان شیرین به اضافه تخم مرغ رنگی یا سکه به کوچک‌ترها می‌دهند.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

(برو بالا ↑)

سیزده بدر

تمام مردم کشورمان سیزده بدر را پذیرفته و در این روز بیشتر سعی می‌کنند طبق یک سنت دیرینه از خانه‌ها بیرون روند.
به دامان طبیعت سرسبز پناه ببرند و روز را به شادی به شب برسانند.

در آداب و رسوم نوروز در شیراز نیز مرسوم است که روز دوازده فروردین همه وسایل تهیه می‌شود.
و هر چه از شیرینی‌ها و آجیل‌ها باقی‌مانده برای صبح سیزده آماده می‌شود که البته همراه آن سرکه و کاهو نیز هست.

صبح سیزده فروردین همه دسته دسته عازم کوه و باغ‌های اطراف شیراز می‌شوند.
و معتقدند در روز سیزده فروردین نباید در خانه ماند زیرا این روز نحس و بدیمن می‌باشد.
این روز، پیش از طلوع آفتاب و تا پاسی از شب ادامه دارد و عصر آن روز ویژه سبزی گره زدن دخترهاست.
که در واقع برای گشایش بخت خود این کار را می‌کنند و ترانه‌هایی می‌خوانند.

آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز

آداب و رسوم نوروز در شیراز

(برو بالا ↑)

سخن آخر مسافرسلام

شیرازی‌ها و مردم استان فارس در ایام نوروز سنت‌ها و آدابی دارند که همچنان در میان آن‌ها جاری است.

از پخت انواع شیرینی‌ها گرفته تا عیدی دادن و دید و بازدیدهای نوروزی.

برخی از خانواده‌ها نذر دارند قبل از عید نوروز نان شیرین بپزند.
در این روزها نان‌پزها از روستاها به شهر آمده و در اکثر کوچه‌های شیراز عطر خوش نان شیرین به مشام می‌رسد.

عیدی دادن و عیدی گرفتن نزد شیرازیان مرسوم است.
مخصوصاً جوانانی که نامزد دارند و شب عید برای نامزدشان عیدی می‌فرستند، کسانی که دختران‌شان را به خانه بخت فرستادند، عید اول برای آنها عیدی می‌فرستند.

آداب و رسوم نوروز در شیراز

رزرو هتل مشهد

• شماره تلفن مسافر سلام: 09154770106

بازدیدها: 753