چکیده مطلب
صدای پای بهار، خواب و خیال خزان را بر میآشوبد و بوی بیداری و حرکت بهار، عالم را فرا میگیرد.
عید نوروز، کهنترین و مهمترین عید مردم ایران میباشد.
این عید سدهها پیش از زرتشت هم وجود داشته است.
عید نوروز ابتدا یک جشن ملی و باستانی بوده ولی بعدها نوروز جنبه دینی نیز به خود گرفته است.
مردم خراسان به ویژه شهر مشهد به آداب و رسوم عید باستانی نوروز علاقهمند هستند.
اقوام گوناگونی در خراسان زندگی میکنند که با وجود تفاوتهای نژادی و فرهنگی، به واسطه رشته محکم دینی و ملیتی با هم متحد هستند.
آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز
شاید مهمترین دلیل تنوع ساکنان خراسان به ویژه مشهد، کوچ اختیاری و یا اجباری به سرزمین وسیع و حاصلخیز است.
در سفری از شمال به جنوب خراسان، میتوان به راحتی تنوع نژادی و گوناگونی گویش مردمان آن نواحی را مشاهده کرد.
آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز مشابه با فرهنگ مردم ایران است البته کمی در جزئیات متفاوت میباشد.
برای آشنایی با آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز با مقاله امروز مسافرسلام همراه باشید.
آنچه در این مطلب مطالعه خواهید کرد:
آداب و رسوم مردم ایران در عید نوروز
در اینجا هتل های نوروزی ایران را ببینید و رزرو کنید
نورورز در ایران
نکته جالبی که وجود دارد این است که منشا و تاریخ پیدایش خاصی برای نوروز تعریف نشده است.
و طبق بعضی از افسانهها سه هزار سال قبل در چنین روزی جمشید پس از بیرون آمدن از کاخ خود در جنوب دریاچه ارومیه که امروزه منطقه حسنلو نام گرفته است تحت تاثیر آفتاب سوزان و درخشان و طراوت تازه قرار می گیرد و آن روز را نوروز مینامد.
و بر آن میشود که همه ساله در چنین روزی آیین و مراسمهای خاصی تدارک دیده و برگزار کند.
همچنین ریشه نوروز در شاهنامه این چنین عنوان شده است که، جمشید در حال گذشتن از آذربایجان بوده است که دستور میدهد برایش تختی قرار داده و خود با تاجی پر زرق و برق روی آن تخت بنشیند.
بنابراین با تابش نور خورشید به آن تاج زرین و پر زرق دنیا نورانی میشود و به خاطر شادمانی مردم آن روز را نوروز نامیدهاند.
رزرو نوروز 99 هتل های ایران و مشهد
مراسم پیش از تحویل سال نو
-
خانهتکانی
یکی از آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز، خانه تکانی قبل از نوروز میباشد.
البته خانه تکانی را فقط مردم مشهد انجام نمیهند.
بلکه اکثر خانم های سراسر ایران، قبل از رسیدن نوروز با خانه تکانی به استقبال نوروز میروند.
در و پنجره را پاک میکنند، پوست پلنگ و کشکول به در و دیوار میآویزند.
فرشها را میتکانند و یا میشویند.
-
تهیه لباس نو
یکی دیگر از آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز، تهیه لباس و وسایل نو است.
از چند هفته مانده به نوروز جنب و جوشی در بین مردم پدید میآید و همه در فکر تهیه لباس نو هستند.
در این میان افرادی که از نظر مالی وضع بهتری دارند، لباس نو برای نیازمندان تهیه میکنند تا آنها هم در این شادی شریک باشند.
-
حنابندان
پاکیزه بودن و آراستگی در هنگام ورود سال نو یکی دیگر از کارهایی است که مردم مشهد قبل از فرا رسیدن نوروز انجام میدهند.
امروزه نیز گروهی از بزرگسالان و مسن ترها با آمدن عید نوروز با رنگ کردن موهای سر و انگشتان با حنا به استقبال نوروز میروند.
-
کاشت سبزه
در اواسط اسفند ماه، مردم عدس، گندم و یا ماش در بشقابی خیس میکنند و هنگام تحویل سال آن را در سفره هفت سین قرار میدهند.
سبزه کاشتن به این منظور انجام میشود تا در ایام عید خانه به سبزه آراسته شود.
-
سمنوپزی
یکی از متداول ترین غذاها که در نوروز پخته می شود، سمنو (سمنی، سمنک، سومنک، سمنه و یا سوملک) است که با جوانه گندم تهیه میشود.
مردم مشهد رسم دارند که سمنو را به صورت دسته جمعی و در طول شب بپزند.
به این صورت که در موقع پختن سمنو دعاهای مختلف همراه با نماز و سرودهای مخصوصی میخوانند و نذوراتی هم با نام حضرت فاطمه زهرا میدهند.
-
خرید و تهیه میوه، شیرینی و آجیل
از دیگر آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز میتوان به تهیه خوراکی های متنوع از قبیل شیرینی، میوه و آجیل اشاره کرد.
مشهدی ها چند روز دست از کار میکشند و غرق در خوشی و سرور میشوند و خود را برای مراسم عید نوروز آماده میکنند.
در روزهای قبل از نوروز، حاجی فیروزها در کوچه و بازار راه میافتند و ترانه سرایی میکنند.
از دیگر آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز پخت انواع شیرینیهای خانگی مانند نان نخودی، نیم شکر، گز، باقلوا، لوز، راحت الحلقوم، نقل، مسقطی، بهشتی، حاجی بادام، پشمک، نان بادامی، نان تاج، نان کرمی، نان شیر مرغ، نازک نارنجی، و نارنجک میباشد.
آداب و رسوم نوروز
-
رنگ کردن تخم مرغ
یکی از جذاب ترین آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز، رنگ آمیزی تخم مرغ آبپز شده می باشد.
تخم مرغ رنگی یکی از وسایل سفره هفت سین نیز میباشد.
اینکار را اکثر مردم انجام میدهند و برخی که فرصت رنگ کردن تخم مرغ ندارند، به صورت آماده تخم مرغهای رنگی زیبا تهیه میکنند.
-
رسم شاه مولایی
آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز با رسم شاه مولایی معنا پیدا میکند.
این رسم در مناطق شهری و روستایی مختلف استان خراسان مرسوم است.
انجام رسم شاه مولایی به این صورت است که چند روز مانده به نوروز، افراد نیکوکار و معتمدان محل با مراجعه به ثروتمندان اقدام به تهیه اجناس مورد نیاز برای نیازمندان کرده و اقلام مورد نیاز را بین افراد نیازمند تقسیم میکنند.
-
اسپند دود کردن
مردم مشهد در نوروز مشک و عنبر میسوزانند، اسفند در آتش میریزند، در اطاقها شمع میافروزند و برای شروع سال جدید آماده میشوند.
-
روز عرفه مردگان
یکی از مهمترین آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز، روز عرفه است.
در چنین روزی (29 اسفند ما) مردم به یاد همه درگذشتگان، در مسجد محل جمع میشوند و هرکسی مقداری غذا، میوه، شیرینی و آجیل با خود میآورد و به بازماندگانِ درگذشتهها سالی پر از امید را نوید میدهند.
آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز

آداب و رسوم چهار شنبه سوری در مشهد
-
خوردن آب جوجه خروس یا شیر در لحظه تحویل سال
از آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز و لحظه تحویل سال این است که چند لحظه قبل از تحویل سال مقداری آب جوجه خروس یا شیر میخورند و بر این باورند که اگر بدر لحظه تحویل سال، آب جوجه خروس یا شیر بخورند پوست بدنشان در تمام سال لطیف و سفید میشود.
-
پهن کردن سفره هفتسین
مهمترین آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز و چند لحظه قبل از تحویل سال نو، چیدن هفت سین میباشد.
مشهدی ها سفرهای پهن میکنند و سپس آن را با یک جلد قرآن کریم، دو چراغ لاله، ظرف آجیل و شیرینی و یک آینه میآرایند.
روی آینه یک تخممرغ میگذاشتند تا هنگام سال تحویل، تخممرغ روی آینه بچرخد.
تنگ ماهی قرمز، یک کاسه آب، چند ساقه سبز و یک دانه نارنج درون آب را هم در سفره میگذاشتند.
همچنین یک ظرف عسل و یک عدد نان سنگک و سینی هفتسین را در وسط سفره میگذاشتند.
در کنار سینی سبزهای که کاشتند را قرار میدهند.
در پایان تمام اعضای خانواده دور این سفره مینشینند و منتظر تحویل سال میشوند.
-
زیارت حرم امام رضا (علیهالسلام)
زیارت حرم امام رضا (علیهالسلام) و خواندن دعا قبل از تحویل سال یکی از آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز میباشد.
برخی نیز تمایل دارند لحظه سال تحویل را در حرم باشند و سال خود را در کنار حضرت علیابن موسیالرضا شروع کنند.
قیمت هتل های نورورزی مشهد در سال 99
آداب و رسوم نوروز
مراسم شب اول سال نو
-
خوردن رشته پلو، ماهی، کوکو و آش
اغلب خراسانی ها شب اول سال نو، رشته پلو، ماهی و یا کوکو میخورند.
روز شنبه اول سال هم آش میپزند و همراه عزیزانشان میل میکنند.
یکی از آداب و رسوم مردم مشهد در شب اول نوروز، خوردن سبزی پلو با ماهی است تا در تمام سال رزق شان حلال باشد.
همچنین خوردن کوکو به این نیت است که در سال نو از کوکو گفتن راحت باشند.
مراسم روز اول سال نو
در روز اول عید نوروز، معمولاً بزرگ خانواده در خانه مینشیند و همه به دیدن او میروند و نوروز را تبریک میگویند.
بزرگ خانواده نیز متناسب با مقام، موقعیت و استطاعت خود چیزی را به نشانه عیدی به هریک از دیدار کنندگان میدهد.
دیگر آداب و رسوم نوروز
-
پذیرایی از مهمانان
یکی از آداب و رسومی که مردم مشهد در عید نوروز دارند، مهمان نوازی و پذیرایی از مهمانان در نوروز است.
خراسانی ها شیرینی، آجیل و میوه در ظرف مخصوص میچینند و از مهمانان پذیرایی میکنند.
این دید و بازدیدها تا 14 فروردین ادامه مییابد.
-
سفرهای نوروزی
در تعطیلات نوروز، وقتی دید و بازدیدها به پایان میرسد، سفرهای نوروزی شروع میشود.
در سفرهای نوروزی، بدلیل حجم بالای ترافیک و شلوغی، باید تمام نکات ایمنی را رعایت کرد تا سفری آرام و به یادماندنی داشته باشید.
سفر نوروزی و برنامه ریزی مناسب
-
سیزدهبدر
آداب و رسوم مردم مشهد در نوروز با سیزده بدر به پایان میرسد.
مردم روزهای ۱۲، ۱۳ و ۱۴فروردین، در طبیعت دور هم جمع شده و از نعمتهای خدا لذت میبرند.
از خوردنی های مرسوم در سیزده بدر میتوان آش، کاهو، سکنجبین و چغالهبادام را نام برد.
مردم در این روز، تابهای بلندی میبندند و جوانها با آن تاب میخورند.
در عصر روز سیزده بدر، دخترهای دم بخت نیت میکنند و سبزهها را گره میزنند تا در سال آینده، به آروزیی که در دل دارند برسند.
سخن آخر مسافرسلام

تا اینجا شما را با برخی از آداب و رسوم مردم خراسان، در عید نوروز آشنا کردیم.
همانطور که مطالعه کردید، اکثر این آداب و رسوم با سنن و آداب و رسوم مردمان جای جای ایران، شبیه به هم است.
در شهر و دیار شما چه آداب و رسومی خاصی برای نوروز وجود دارد؟
سنن خود را با مسافرسلام درمیان بگذارید 🙂
بازدیدها: 2862
امتیاز کاربران
من خودم در مشهد زندگی میکنم و با خیلی از این آداب و رسوم آشنا نبودم. ممنون از مسافر سلام با مقالات خوب و کاملش.
جالب بود به خصوص مراسم حنا بندان که من فک میکردم فقط برای تهرانی هاست
منو با آداب و رسوم شهر خودم بیشتر آشنا کردین. ممنون از مقاله خوبتون
چه رسم و رسوماته خوبی دارن مشهدیا
عالی بود ممنون