آداب و رسوم نوروز در مازندران
چکیده مطلب
مسافرسلامیهای مازندرانی، امیدواریم که این مقاله به درستی از آداب و رسوم نوروز در مازندران گفته باشد.
رسیدیم به مازندران سرسبز و خوش آب و هوا.
مردمان این کهن سرزمین، سال نو طبری را در مردادماه جشن میگیرند.
اما برای ایام نوروز در مازندارن هم کم نمیگذارند.
شاید برخی از آداب و رسوم نوروز در مازندران به خاک غفلت نشسته باشد، اما در بعضی نقاط این سرزمین هنوز پاربرجاست.
شما مازندرانیهای عزیز میتوانید، جهت رزرو هتل در شهر مقدس مشهد، به سایت رزرو هتل مسافرسلام مراجعه نمایید.
آنچه در این مطلب مطالعه خواهید کرد:
نوروز در مازندران
پانزده روز قبل از فرا رسیدن عید نوروز، نوروزخوانان به داخل روستاها میآیند.
در مدح امامان شعر و ترانههای محلی میخوانند و طلیعه سال نو را به دیگران مژده میدهند.
نوروزخوانان چند نفر هستند که یک نفر اشعار را میخواند.
نفر دیگر ساز میزند.
دیگری هم که به آن کوله کش (بارکش) میگویند به در خانههای مردم میرود و میخواند:
باد بهارون بیمو، نوروز سلطون بیمو.
مژده دهید به دوستان، گل به گلستون اومد.
بهار آمد بهار آمد خوش آمد، علی با ذولفقار آمد خوش آمد.
نوروزتان نوروز دیگر، شما را سال نو باشد مبارک.
صاحبخانه نیز به آنها پول، شیرینی، گردو، تخم مرغ و نخود و کشمش داده و از آنها پذیرایی میکند.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
آداب و رسوم نوروز در گیلان
چهارشنبه سوری در مازندران
از مراسمهای به جا مانده از زمانهای قدیم در کشورمان و استان مازندران، چهارشنبه سوری است.
که در پایان سه شنبه هر سال برگزار میشود.
صبح روز چهارشنبه آشی به نام هفت ترشی، درست میکنند.
در این آش هفت نوع ترشی مانند آب نارنج، آب لیمو، آب انار، سرکه، گوجه سبز، و آب ازگیل میریزند و بعد از درست شدن بین همسایهها پخش میکنند.
غروب که میشود با آرزوی شادی و خوشی برای خود و خانواده خود از روی آتش میپرند.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
آنها میخوانند: چهارشنبه سوری کمی پارسال دسوری کمی، امسال دسوری کمی
سال تحویل در مازندران
اعضا خانواده زمان تحویل سال نو دور سفره هفتسین، که با ظرافت و سلیقه خانم خانه چیده شده مینشینند.
همزمان پدر خانواده دعای سال تحویل را میخواند و منتظر سال نو میشوند.
در گذشته امکانات ارتباطی مانند رادیو و تلویزیون نبود.
به همین علت با تیراندازی یا گفتن اذان، سال جدید را به همه اعلام میداشتند.
بعد از این که سال نو شد، کسی که بهعنوان مادرمه انتخاب شده، با مجمعی که در آن قرآن، آیینه، آب، سبزه و شاخههای سبز جوان قرار دارد وارد خانه میشود.
چهارگوشه اتاقها را آب میپاشد.
قرآن را کنار سفره هفتسین میگذارد.
به این نیت که سال سرسبز و خوش و خرمی برای خانواده باشد، شاخههای سبز (درخت آلوچه) را روی طاقچه اتاق میگذارد و یا جلو در اتاق آویزان میکند.
در این روز مادر خانه، غذای عید، سبزی پلو با مرغ یا گوشت درست میکند.
علاوه بر آن غذایی به عنوان خیرات برای اموات میپزند و بین مردم پخش میکنند.
به این اعتقاد که چراغ خانه آنها همیشه روشن و نورانی باشد، در غروب شب اول سال، به سر در خانهها شمع یا شعله آتش آویزان میکنند.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
راهنمای سفر به تاج سر سبز ایران
خوردنیهای عید در مازندران
چند روز مانده به عید مقدار زیادی برنج را میخیساندند و بعد از شستشو کامل آن را نیمه خشک میکردند.
به همراه دیگر زنان به دنگه سر (آسیاب دستی) میرفتند و برنجها را آرد میکردند.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
مازندرانیها به آرد برنج، دنکو میگویند.
پس از آن که سهم صاحب آسیاب را از دنکو دادند به خانه برمیگشتند.
دنکو را روی حرارت ملایم تفت میدادند.
آن وقت با پودر قند و روغن گاوی حلوا درست میکردند.
در گذشته اندازه حلوا درست به اندازه یک آجر بود. همچنین با آرد برنج (دنکو)، کماج هم میپختند.
کماج
کماج نان گردی است که از آرد برنج، شیر و تخم مرغ درست میشود.
معمولاً زنان بعد از پختن نان خانگی خمیر کماج را روی تنور میگذاشتند.
سپس روی آن را با صفحهای فلزی پوشانده، زغالهای گداخته میگذاشتند.
این عمل همانند عمل فر امروزی بود و کماج مانند کیک پُف میکرد.
دخترانه
یکی دیگر از خوردنیهای دیگر نوروز دخترانه میباشد.
دخترانه نیز از برنج پخته و خشک شده در آفتاب تند تابستان درست میشود.
برنج خشک شده را در روغن بسیار داغ میریزند که فوراً پفکی میشود.
سپس آن را در ظرفی میریزند و بر رویش عسل یا شیره خرمالو و یا شکر میپاشند و مصرف میکنند.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
اگر در نوروز قصد سفر به مشهد را دارید مطلب زیر را از دست ندهید.
هزینه سفر به مشهد در نوروز 99
نان تنوری
از خوردنیهای دیگر نوروز نان تنوری ریز است.
این نان از آرد گندم تخم مرغ، شکر و روغن درست میشود.
نان تنوری ریز که بسیار هم خوشمزه است، توسط زنان در تنور پخته میشود و در سفره نوروزی قرار میگیرد.
رنگ کردن تخم مرغ از کارهای دیگر زنان و دختران مازندران است.
در گذشته برای رنگ کردن تخم مرغ، گزنه را در آب جوش میجوشاندند و تخم مرغ را در آب آن قرار داده میپختند که تخم مرغها رنگ سبز طبیعی به خود میگرفت.
هم چنین با زغال شکلهای مختلفی روی تخم مرغ میکشیدند.
همه مراسمی که گفته شد هم اکنون در مازندران رایج است.
جز این که شکل انجام آنها تغییر کرده. مثلاً همه مردم برای آرد برنج به (دنگ سر) نمیروند.
بلکه با آسیابهای کوچک برقی در منزلشان برج را آرد میکنند.
هنوز هم (دنکوی) دنگ سر، از نظر مرغوبیت حرف اول را میزند.
همچنین برای رنگ کردن تخم مرغ از رنگهای شیمیایی استفاده میکنند و کماج را در فر میپزند.
از دیگر شیرینیهای بسیار خوشمزه و تقریباً پرخرج ایام نوروز در مازندران (آب دندان) است.
این شیرینی نیز از آرد برنج بسیار نرم و پودر قند و کره تشکیل شده است.
آب دندان در فر پخته میشود و سابقهای دیرینه دارد.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
غذای عید نوروز
غذای شب عید در هر شهری متفاوت است و مردم طبق آداب و رسوم خود غذای مخصوص دارند.
اما در بیشتر نقاط غذای مرسوم شب عید سبزی پلو با ماهی است.
در مازندران نیز غذای مخصوص به خود را دارند.
در این روز مادر خانه، غذای عید، سبزی پلو با مرغ یا گوشت درست میکند.
علاوه بر آن غذایی به عنوان خیرات برای اموات میپزند و بین مردم پخش میکنند.
جشن نوروز ماه
از جشنهای بسیار زیبا نوروز در مازندران که در اواسط مرداد ماه برگزار میشود، جشنی به نام نوروز ماه است.
این جشن زمانی که اولین محصول برنج زودرس رسید و بعد از جمعآوری و درو آن برگزار میگردد.
سپس با همان برنج غذا درست میکنند و در خارج از روستا جشن پایان کار میگیرند.
این مراسم درست مانند سیزده بدر است و اعتقاد دارند که این روز را حتماً باید بیرون از روستا به سر برند.
در واقع این جشن یک نوع سپاسگزاری به درگاه خداوند است.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
مراسم تیرماه سیزده
تیرماه سیزده از دیگر مراسم سنتی و رسمی مازندران است که در اواسط آبان هر سال برگزار میشود.
البته روایات مختلف در مورد تیرماه سیزده وجود دارد.
همه اعضا خانواده در این شب دور هم جمع میشوند و تا آخر شب به خوردن تنقلات و گوش دادن به قصه و افسانههای بزرگترها سپری میکنند.
جوانان هم ترکهای بلند که کیسهای به انتها آن بسته شده در دست میگیرند.
با کودکان به در خانهها میروند و با سر و صدا و کوبیدن چوب به درخانهها و لال بازی، از صاحبخانه تقاضا هدیه میکنند.
صاحبخانه نیز به آنها پول، میوه و شیرینی میدهد.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
شعری که لال با گروه خود در کوچهها میخواند:
لال بیمو، لال بیمو، پارسال و پیرار بیمو
چل بزن دیگه بزن، لال انه لالک انه
پیسه گنده خوانه، سالو ماه ارزون نوه
لال مار رسوا نو، لال انه لالک انه
پار بورده امسال انه، لال آمده، لال آمده
پارسال و امسال آمده، چرخ نخ ریسی را حرکت بده
به دیگ بزرم، لال آید، لال کوچک میآید
کسی که شیرینی پیس کنده میخواهد میآید
سال و ماه ارزان نمیشود، لال بزرگ رسوا نمیشود
لال میآید، لال کوچک میآید، پارسال رفته امسال میآید.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
آیین سنتی 26 عید ماه
هر سال در تاریخ 28 تیرماه شمسی در بیشتر روستاهای استان مازندران آیین ویژه سنتی 26 عید ماه طبری برگزار میشود.
در روستا امامزاده حسن سوادکوه، این مراسم با آداب خاصی انجام میگردد.
این رسم به جشن مردگان نیز معروف است.
بر اساس سنت رایج و باورهای مردم در زمانهای قدیم فریدون پادشاه پیشدادی به خونخواهی پدرش جمشید شاه حاک پادشاه را سرنگون میکند. مردم خبر این پیروزی را در شب با آتش زدن بوتهها به یکدیگر اطلاع میدهند.
فردا آن روز با برپایی جشن و مسابقه کشتی این پیروزی را گرامی میدارند.
امروزه نیز اهالی روستاهای اطراف همگی به امامزاده حسن میآیند.
علاوه بر خیرات کردن برای اموات خود و روشن کردن شمع روی مزارها، تماشاگر مسابقه کشتی سنتی لوچر میشوند.
در این روز کشتیگیران سوادکوه در این محوطه گرد هم میآیند و به مصاف هم میروند.
در مناطق جلگهای جشن مردگان در آرامگاهها برگزار میگردد.
آداب و رسوم نوروز در مازندران
سفر نوروزی و تغذیه مناسب
سخن آخر مسافرسلام، آداب و رسوم نوروز در مازندران
زندگی را ورق بزن، سفر کن
هر فصلش را خوب بخوان
“با بهار برقص”
تا بهاری دیگر فرصت کمی باقیست.
نوروز در مازندران با رنگ و لعابی خاص برگزار میشود.
آداب و رسوم نوروز در مازندران همچنان به شکل قدیمی خود اجرا میشود.
دنکو، کماج، آب دندان و غیره از شیرینیهای نوروزی مازندران میباشد که خانم خانه خود آن را تهیه میکند.
مراسم تیرماه سیزده نیز با خواندن اشعاری بسیار زیبا اجرا میشود.
در 26 فروردین ماه، جشن خاصی در مازندران اجرا میشود که بسیار دیدنی میباشد.
شادترین لحظات را در نوروز برایتان آرزو میکنم. 🙂
آداب و رسوم نوروز در مازندران
بازدیدها: 2227
امتیاز کاربران
با سلام و سپاس از متن وزین تهیه شد، به منظور تکمیل متن پیشنهاد می گردد که آدرس محل هایی که آیین باستانی در آن برگزار میگردد در متن انعکاس می یابید برای مسافرین که به محل آشنایی نداشتند کاربردی بود، سپاس