سرای مشیر شیراز

سرای مشیر شیراز

بازارها به عنوان جایی برای خرید و فروش کالا از دیرباز نقش مهمی را در اقتصاد بازی می‌کنند.
امروز در شهرهای ایران بازارهای قدیمی زیادی هست که همچنان فعالند.
و با معماری شگفت انگیز خود از آثار تاریخی ایران به شمار می‌روند.
یکی از بازا‌رهای قدیمی شیراز، سرای مشیر شیراز یا سرای گلشن است.
که بازمانده عهد قاجاریه می‌باشد.
سرای مشیر شیراز در نزدیکی بازار وکیل واقع شده است.
به‌طوری که بسیاری به اشتباه سرای مشیر را قسمتی بازار وکیل می‌دانند.
این بازار چشم‌نواز در جنوب شرقی بازار وکیل جنوبی است و از نظر معماری شبیه به هم می‌باشند.
بعد از عبور از پیچ و خم‌های بازار وکیل، به محوطه‌ای با صفای سرای مشیر شیراز با حوضی در وسط آن می‌رسیم.

تاریخچه سرای مشیر شیراز

سرای مشیر شیراز توسط میرزاابوالحسن‌خان مشیرالملک در دروه‎‌ قاجار ساخته شد. میرزاابوالحسن خان مشیرالملک سرای مشیر را وقف امام پنجم شیعیان کرد.
و به همین علت از پیش از انقلاب تا کنون مدیریت آن در دست سازمان حج و اوقاف می‌باشد.
این بنا در سال 1347 هجری شمسی با به ثبت میراث فرهنگی رسید.
در دوره‌ پهلوی مرمت‌هایی در قسمت کاشی‌کارى‌ها، ریزه‌کارى‌هاى چوبى و شیشه‌هاى الوان درک‌ها صورت گرفت.

معماری سرای مشیر شیراز

در چوبی بزرگی در ورودی سرای مشیر شیراز قرار گرفته است که بازار وکیل را به هشتی سرای مشیر متصل می‌کند.
در سردر ورودی اصلی، با کاشی‌کاری ومقرنس‌کاری مزیین شده است.
و همچنین در سقف دالان هشتی، کاشی معرق نیز به کار رفته است.
در سردر ورودی سرای گلشن، سنگی با زمینه لاجوردی نصب شده است که متن وقف‌نامه و تاریخ با خط نستعلیق روی آن نوشته‌ شده است.

معماری این بنا از معماری کاروانسراهای صفوی منشا گرفته است.
سرای مشیر شیراز توسط هشتی به بازار نو متصل می‌شود.
و دارای سقفی مرتفع است که در وسط آن گنبدی کم شیب وجود دارد.
این هشتی به چهار سوق یا چهار سو معروف است زیرا چهار سمت از این هشتی را حجره‌ها است و 4 وجه دیگر محل عبور رهگذران می‌باشد.
جنس کف هشتی مثل کف سرای مشیر از قلوه سنگ است.

در هشتی چهار حجره است که به فاصله دوپله از سطح زمین قرار گرفته است.
در وسط سرای مشیر شیراز حیاط بزرگی است که درختان تنومند نارنج در اطراف و حوض بزرگی در وسط آن جلوه خاصی به کل بنا بخشیده است.
حوض هشت ضلعی دارای سه فواره می‌باشد که لبه و پاشویه آن از سنگ‌های مختلف یکپارچه ساخته شده است.
در چهار طرف این حوض، باغچه و گلدان‌های شمعدانی جلوگری می‌کنند.
در چهار طرف محوطه داخلی سرای مشیر، حجره‌هایی در دو طبقه وجود دارد.
که در طبقه پایین اکثر مغازه‌های صنایع دستی است و در طبقه بالا، کارگاه‌های تولیدی صنایع دستی شیراز است.

سرای مشیر شیراز

حجره‌های طبقه اول یا اشکوب اول، تودرتو است و به وسیله راهرویی به حیاط متصل می‌شوند. تمام حجره‌ها دارای درهای چوبی منبت و مشبک از جنس چوب ساج می‌باشند.
در جلو مغازه‌ها، ارسی‌های چوبی است که با شیشه‌های رنگی تزیین شده است.
کلیه سقف‌ها در سرای مشیر به شکل طاق ضربی و بدون به کار بردن الوار ساخته شده‌اند که در نوع خود منحصر به فرد هستند و جنس سقف از حلبی و طاقی چوبی است.

کف سرای مشیر شیراز از قطعات کوچک سنگ فرش شده است.
سرای مشیر مرکز اصلی صنایع دستی در شیراز است.
که دارای صنایع دستی مختلف همچون:
خاتم‌سازی، تراش سنگ‌های قیمتی، حکاکی روی طلا و نقره، معرق کاری، گبه‌بافی، ساخت زیورآلات نقره و طلا، قلمزنی روی مس و برنج، نقاشی روی چوب و سفال، دوخت لباس‌های محلی و میناکاری می‌باشد.

مغازه هایی که در این سرای مشیر شیراز است متعلق به سازمان حج و اوقاف هستند.
و به مغازه داران اجاره داده می‌شوند.
اگر خیال دارید که در سفر به شیراز صنایع دستی تهیه کنید کافیست سری به سرای مشیر بزنید.
و خیالتان راحت باشد که حتما جیزی باب میلتان را پیدا می‌کنید.
سرای مشیر بدون شک یکی از بهترین جاها برای خرید صنایع دستی است.
که با توجه به ویژگی‌های تاریخی‌اش ارزش زیادی برای گردشگران دارد.

حتی اگر نمی‌خواهید خرید کنید و یا به تماشای معماری تاریخی این محل هم علاقه‌ای ندارید، باز هم به سرای مشیر شیراز بروید چون کافیست در کنار حوضچه بنشینید و از خنکای آب و تماشای اطراف لذت ببرید.

• ساعت بازدید از سرای مشیر شیراز: از 8 صبح الی 23

مقاله‌های مرتبط:

• بازار وکیل شیراز
• حمام وکیل شیراز
• مسجد وکیل شیراز

بازدیدها: 359