کاخ چهلستون اصفهان

کاخ چهلستون اصفهان

اصفهان شهر نقش و نگارهاست و ضیافتی از طرح، رنگ، هنر، معماری و تاریخ را به مسافرانش هدیه می‌دهد.
در میان این همه زیبایی و شکوه، کاخ چهلستون اصفهان قرار دارد که به نقاشی‌ها و آینه‌کارهای بی‌مثالش مشهور شده است.
و روزگاری میزبان بزرگانی از سراسر دنیا بوده است.
بنایی که تاریخ ساخت آن به دوران صفوی و زمان شاه عباس اول و شاه عباس دوم بازمی‌گردد و در میان باغی بزرگ و سرسبز قرار گرفته است.
باغی که نمونه‌ای عالی از باغ‌های سلطنتی صفوی به شمار می‌آید.
و یکی از 9 باغ ثبت جهانی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو محسوب می‌شود.
کاخ چهلستون اصفهان

میدان نقش جهان

معرفی کاخ چهلستون اصفهان

باغ چهل‌ستون واقع در شهر اصفهان و در شرق خیابان چهارباغ پایین، جنوب خیابان سپه و غرب میدان نقش‌جهان قرار دارد.
این باغ در بستر شهر و در میان سایر باغ‌ها شکل‌ گرفته است.
کاخ چهلستون اصفهان گونه‌ای طراحی شده که امکان دسترسی به آن از سایر باغ‌ها میسر بود.
مجموعه‌ای از این باغ‌ها که در امتداد چهارباغ شکل‌ گرفته بودند، یکی از شالوده‌های اصفهان عصر صفوی را شکل می‌دادند و نقش باغ چهل‌ستون از این جنبه ممتاز است.
زیرا حلقه وصل این شالوده و شالوده دیگر شهری یعنی مجموعه نقش‌جهان بوده است.
کاخ چهلستون اصفهان

این باغ در بستر شهری، توسط دیوارهایی از محیط پیرامون خود مجزا گشته است.
که امروزه ارتباط آن با سایر عناصر شهری بسیار محدود شده است.
ارتباط بین عناصر شهری میدان نقش جهان یا سایر بناهای عمومی تاریخی هم از نظر منظر شهری هم از نظر عملکردی،در گذشته بوده که ساختار شهری را خیلی واضح تعریف می نموده است.
در گذشته به کمک فضاهای کوچک سرپوشیده میانی مانند ملحقات و ورودی ها،این ارتباط وجود داشته.

کاخ چهلستون یکی از بناهای تاریخی شهر اصفهان است که مساحتی بالغ بر 67000 مترمربع دارد.
این کاخ در سال 1057 هجری یعنی در دوره شاه عباس اول صفوی تأسیس شد.
و در زمان سلطنت شاه عباس دوم صفوی،ساختمان این کاخ تکمیل شد.
کاخ چهلستون اصفهان

عمارت عالی قاپو اصفهان

کاخ چهلستون اصفهان

باغ چهل‌ ستون سه در ورودی داشته که در قدیمی آن، رو به شرق قرار گرفته است.
هنگام ورود به باغ از سردر اصلی آن، پس از طی مسافتی نه چندان زیاد، به استخر بزرگ جلوی عمارت و سپس به خود بنا خواهیم رسید.
محور اصلی باغ، جهت حرکت را به کمک درختانی در دو سو به سمت کاخ اصلی نشان می‌دهد.
باغ چهلستون دارای شیب بسیار کمی است که به جاری شدن آب در جوی‌ها کمک می‌کند.
کاخ چهلستون اصفهان

آب باغ در گذشته از شاخه‌ای از مادی «فدن» تامین می‌شده است.
که پس از طی مسافتی از انتهای باغ وارد میدان نقش جهان می‌شد.
در حال حاضر، آب باغ از چاهی عمیق تامین می‌شود.
پوشش گیاهی باغ چهل‌ستون در حال حاضر عبارت است از درختان کاج ایرانی، نارون، افرای سیاه، چنار و عرعر.
در باغچه‌های اطراف کاخ، گل‌هایی فصلی کاشته شده است.
که در جنوب باغ در گلخانه پرورش داده می‌شود.
مساحت کاخ چهلستون اصفهان 2120 متر مربع و محل بنای عمارت یک متر از سطح باغ بلندتر است.
کاخ چهلستون اصفهان

معرفی کاخ چهلستون اصفهان

ایوان کاخ چهل‌ستون مرکب از دو بخش است.
یک بخش که بر 18 ستون چوبی و رفیع استوار است چهارستون وسط که روی 4 شیر سنگی قرارگرفته.
و حجاری آن‌ها به‌گونه‌ای است که دو شیر به یک سر انسان نشان داده می‌شود.
از دهان این چهار شیر آب فوران می‌کرده و به حوض مرمری تالار می‌ریخته است.

قسمت دیگر که کمی مرتفع‌تر است، سردر ورودی تالار را تشکیل می‌دهد.
و در بعضی منابع آن را تالار آیینه نامیده‌اند.
این قسمت بر دو ستون قرارگرفته و سراسر آن مزین به آیینه‌کاری وسیع و پرکاری است.
که در آن آیینه‌های ریز و خوش‌نقش به‌ صورت معرق در کنار آیینه‌های قدی و خشتی به‌ کار رفته‌اند.
سقف تالار از قاب‌های چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته‌ شده‌اند.
تصویر قرینه حوض مرمرین وسط ایوان در تزئینات سقف مشاهده می‌شود.
این قرینه‌سازی شباهت بسیاری با ایوان عالی‌قاپو دارد.
کاخ چهلستون اصفهان

کاخ هشت بهشت

درمیان باغ چهل‌ستون اصفهان ، شاه‌عباس عمارتی به شکل کلاه‌فرنگی با اتاق‌های کوچک در اطراف آن طرح انداخت.
که از آن به‌عنوان هسته اولیه کاخ چهل‌ستون یاد می‌شود.
این باغ درباری برای پذیرایی از میهمانان دربار شاه در مراسم و جشن‌ها استفاده می‌شده است.
پس‌ از آن با شروع سلطنت شاه‌عباس دوم، هفتمین پادشاه صفوی، عمارت چهل‌ستون توسعه داده‌ شده و تالارها و ایوان‌هایی بر آن افزوده‌اند.
از آن جمله می‌توان به:
تالار آینه، تالار هجده ستون، دو اتاق بزرگ شمالی و جنوبی تالار آینه، ایوان‌های طرفین سرسرای پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با کلیه تزئینات نقاشی، آیینه‌کاری، کاشی‌کاری دیوارها و سقف‌ها اشاره کرد.
تالارهای وسیع کاخ در دوره شاه‌عباس دوم نیز محل بار عام و کاخ پذیرایی‌های رسمی بوده است.
این کاخ در سال 1056 هجری قمری ( 1642میلادی) با حضور شاه‌عباس دوم و سفیران کشورهای خارجی افتتاح‌شده است.
کاخ چهلستون اصفهان

وجه تسمیه کاخ چهلستون اصفهان

کاخ چهلستون یکی از نخستین بناهایی است که در آن آیینه کاری، تزئین وسیع، نقاشی‌های بزرگ دیواری و ستون‌های چوبی، با سرستون‌های مقرنس به کار رفته است.
تمام دیوارهای این کاخ بوسیله آیینه‌های قدیمی و شیشه‌ها و همچنین نقاشی‌های زیبا و رنگی تزئین شده است.
و تمام درها و پنجره‌های آن از نوع منبت و خاتم می‌باشد.
ایوان چشمگیر و اصلی کوشک با ستون‌های متعدد از ویژگی‌های این بنا محسوب می‌شود.
بسیاری از محققین وجه تسمیه کاخ را انعکاس بیست ستون بر استخر زیبا و بزرگ عمارت می‌دانند.
تالارهای چهلستون در حوض مقابل عمارت مفهوم چهلستون را القا می‌کند.
ولی در حقیقت واژه چهل در نام این عمارت نشانه کثرت است.
کاخ چهلستون اصفهان

کلیسا مریم

و مولف کتاب معماری اسلامی نامگذاری این عمارت به چهلستون را نوعی بازی بصری قلمداد می‌کند.
معماری این کاخ ترکیبی از هنر معماری چینی و ایرانی و فرنگی است.
به طور کلی در عمارت تاریخی چهلستون نقوش ترکیبی دیوارها و سقف تالار که در قالب‌های زیبای لچک و ترنج قرار گرفته‌اند.
و خطوط اصلی تقسیمات بنا که ترکیب زیبایی از نقاشی و کاشیکاری و سایر تزئینات متعدد و متنوع هستند این اثر با شکوه را به صورت یکی از بارزترین نمونه های معماری دوران صفویه درآورده است.
که مهارت و استادی ایرانیان در طرح این کاخ به خوبی مشاهده می شود.
کاخ چهلستون اصفهان

در حال حاضر عمارت چهلستون بصورت باغ موزه ای در آمده که سالن مرکزی آن محل نمایش برخی از آثار هنری دورانهای مختلف ایران است.

کاخ چهل ستون در تاریخ 1310/10/15خورشیدی به شماره 108 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

بازدیدها: 155