قلعه بیاضه اصفهان

قلعه بیاضه اصفهان

قلعه‌های باستانی یکی از یادگارهای بازمانده از گذشته و تاریخ کشورمان هستند.
که گویای نکات و مسائل زیادی درباره دوره‌ای است که آن قلعه یا دژ در آن قرار دارد.
در بسیاری از نقاط کشورمان قلعه‌هایی وجود دارد.
که با مطالعه آن می‌شود تا اندازه زیادی به گذشته مردمانی که در آن نقطه بوده‌اند پی برد.
قلعه بیاضه اصفهان یا ارگ بیاضه یکی از قلعه‌‌های قدیمی است که در روستای بیاضه قرار دارد.
این قلعه که قدمت زیاد آن مورد توجه محققان است از نظر معماری ویژگی‌های خاص خود را دارد.
و از جهات مختلف قابل بررسی است.
در این مقاله همراه مسافر سلام باشید.
تا به روستای بیاضه در شهرستان خور و بیابانک برویم و با این میراث تاریخی ایرانمان بیشتر آشنا شویم.

آتشگاه اصفهان

قلعه بیاضه اصفهان

طبق اسنادی که از گذشته بر جای مانده است قلعه باستانی بیاضه در دوره‌ اسماعیلیان، یکی از قرارگاه‌های طرفداران حسن صباح بود.
که این شخص بنیان‌ گذار دولت اسماعیلیه در ایران است.
اسماعیلیه قسمت‌های زیادی را محل استقرار نیروهای خود قرار داده بودند.
که قلعه بیاضه هم یکی از آنها به حساب می‌آید.
که در سفرنامه‌ حکیم ناصرخسرو نیز ردی از نام این قلعه وجود دارد.
طبق گفته‌ ناصرخسرو در گذر از راه نائین به طبس در روستای بیاضه اقامت داشته و از این مکان به نام قلعه‌ کهن یاد می‌کند.

قلعه بیاضه اصفهان

قلعه بیاضه اصفهان

از نظر ویژگی‌های قلعه بیاضه یا ارگ بیاضه می‌توان گفت که این بنا، نمونه‌ای از قلعه و دژهای مناطق کویری است.
این یادگار هزار ساله در چند طبقه ساخته شده است و دارای خندق عریضی در دور تا دور قلعه نیز هست.
که عمق زیادی دارد و یک مجموعه‌ خشتی وسیع متصل به هم در اطراف آن وجود دارد.
که مربوط به دوره‌ ساسانیان است و به دوره‌ تاریخی بعد از اسلام تعلق دارد.

تا چند سال قبل، اتاق های متعدد و طبقات مختلف قلعه به عنوان محل نگهداری اموال و انبار غله روستاییان مورد استفاده قرار می گرفت.

ذکر روستا بیاضه در کتاب های ذیل آمده است.

• احسن التقاسیم
• صورت الارض ابن حوقل
• سفرنامه ناصر خسرو
• سندی موسوم به جنگ نامه امام زاده ابومحمد ابراهیم

قلعه بیاضه اصفهان

بنا به گفته ناصر خسرو در سفرنامه اش، هنگام عبور از مسیر نائین به طبس در این روستا در «پیاده» توقف داشته و در سفرنامه خود از قلعه کهن آن یاد کرده.
همچنین در دوره های معاصر جهانگردانی همچون:
سون هدین، مک کرگور، آلفونس گابریل هنگام عبور از کویر مرکزی ایران از آن سخن گفته اند.

این قلعه در روستای بیاضه شهرستان خور و بیابانک قرار دارد که منطقه‌ای با ویژگی‌های آب و هوای مناطق کویری است.
قلعه قرن‌ها کارکردهای دفاعی و مسکونی داشته و اتاق‌های متعدد پیچ در پیچی در آن وجود داشته است.
از تجهیزات داخل قلعه چاه‌های متعدد، کانال داخلی خندق، آسیاب‌های دستی و سه میدانگاه را می‌توان نام برد.

کوه صفه اصفهان

قلعه بیاضه اصفهان

در سالهای 1327 – 1328 هجری قمری هنگام هجوم نایب حسین کاشی و قشون او به صفحات کویر، تمام قلاع منطقه از نائین تا طبس سقوط کرد.
اما مهاجمان با وجود به توپ بستن قلعه، نتوانستند آن را تسخیر کنند.
ماشاءالله خان، با اصرار بر ماندن نیروهایش در منطقه تا زمانی که آخرین دژ کویر را تسخیر کنند، در نامه‌ای تهدید آمیز خواستار تسلیم روستاییان شد.
اما آنان به پشتوانه آمادگی دفاعی و استحکامات موجود و موقعیت قلعه با این شعر به او پاسخ دادند:

قلعه بیاضه اصفهان

یا ما سر خصم بکوبیم به سنگ                       یا او سر ما به دار سازد آونگ 

القصه در این سراچه پر نیرنگ                         یک کشته به نام به که صد زنده به ننگ

سرانجام مهاجمان در برابر قلعه نشینان مجبور به ترک آن منطقه شدند.

شب‌های کویر بیاضه را از دست ندهید

ستاره‌ها در شب‌های کویری روستای بیاضه بسیار زیبا و چشن نواز است.
به گفته تورلیدرها کافی است دستت را دراز کنی!
آسمان چادر سیاه را بر سر روستا گسترانده.
نخلستان‌ها با وزش باد خنکای عجیبی از کویر را به صورتت پس می‌زند.
شب‌های پر ستاره بیاضه با قلعه تاریخی که از گذشتگان به یادگار مانده و در دل خود دارد افسانه‌ای واقعی را برای گردشگران به جای گذاشته است.
روستایی زیبا که قدم نهان در میان نخلستان‌هایش و پیاده‌روی روی رمل‌های نرمش و تماشای قلعه تاریخی که دارد خاطراتی زیبا برای هر گردشگری به یادگار می‌گذارد.

قلعه بیاضه اصفهان

بازدیدها: 41