آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
با آغاز ماه محرم و شروع عزاداری عاشقان امام حسین (علیه السلام) در جای جای ایران، بد نیست ما هم سیری در شهرهای مختلف داشته و با رسوم مختلف عزاداری در اقصی نقاط کشور آشنا شویم.
این آیینها هر ساله با شور و عشق به اباعبدالله جهت تجدید میثاق و عرض ارادات عاشقان آن حضرت با شکوه هرچه بیشتر برگزار میگردد.
ماه محرم در ایران جزء جاذبههای گردشگری بهشمار میرود.
چرا که عده زیادی از سراسر دنیا برای دیدن آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم به ایران سفر میکنند.
با مسافر سلام همراه باشید تا از آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم مطلع شوید.
جهت رزرو هتل در ماه محرم میتوانید از طریق رزرواسیون مسافر سلام اقدام نمایید و از تخفیفات ویژه ماه محرم در گروه گردشگری و مشاوره سفر مسافر سلام استفاده نمایید.
مشهد و شام غریبان
یکی از رسمهای دیرین در مشهد تعویض پرچم گنبد امام رضا (علیه اسلام) و پوشش ضریح حرم مطهر رضوی است.
که در آخرین روز ماه ذی الحجه با حضور خادمان و قرائت صلوات خاصه و مرثیه سرایی و عزاداری صورت میگیرد.
با شروع دهه اول محرم در همه جای شهر پرچمهای عزا نصب شده و در روزهای تاسوعا و عاشورا شاهد انبوه عزادارانی هستیم.
که سینه زنان و زنجیر زنان همه به سمت حرم مطهر حضرت رضا (علیه السلام) در حرکت هستند.
در مراسم شام غریبان همه خادمان حرم مطهر رضوی دور تا دور یکی از بزرگترین صحنها، شمع به دست میایستند و یکی در وسط نوحه میخواند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
پیشنهاد میکنیم مقالات تاسوعا حسینی کنار حرم امام رضا (ع) و آیین پیاده روی به مشهد الرضا در پایان ماه صفر را مطالعه نمایید.
از نذریهای رایج در مشهد شله مشهدی، دیگچه و شله زرد میباشد.
آذربایجان و طشت گذاری، آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
از ریشهدارترین آیینهای استان آذربایجان و مردم ترک زبان در ماه محرم آیین طشتگذاری است.
که در روزهای پایان ماه ذی الحجه برگزار میشود.
و مردم با این آیین که نمادی از دریغ کردن آب فرات از لب تشنگان کربلا است به پیشواز عزاداری میروند.
در این مراسم طشتهای مسی که مزین به نام آقا امام حسین و سقای دشت کربلا ابوالفضل العباس شده است بر روی دستان عزاداران به حرکت در میآید.
و همراه سوز و نوای حسینیان پر از آب میشود و به نیت تبرک از این آب برای شفای بیماران بر میدارند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
با غذاهای نذری ماه محرم در شهرهای مختلف ایران آشنا شوید
یزد و نخل برداری
آیین نخل برداری از ویژگیهای منحصر بفرد عزاداری در استان یزد است.
به این صورت که نخلی از جنس چوب را با همکاری و همیاری اهالی به شکل تابوت سیدالشهدا (ع) یا نمادی از یکی از شهدای کربلا در میآورند.
و در روز عاشورا دهها نفر آن را که نزدیک به چندین تن وزن دارد حمل میکنند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
کاشان و چاووش عزا، آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
در آخرین روز ذی الحجه با ورود دسته چاووش عزا به بازار شهر کاشان مردم و کسبه از فرارسیدن ماه محرم مطلع میشوند.
بیشتر اعضا این دسته مداحان اهل بیت (علیه السلام) هستند.
که هر کدام در مسیر راه اشعاری را در رثای امام حسین (علیه السلام) و واقعه عاشورا میخوانند.
مراسم «توغ» برداری در کاشان نیز از جمله آداب مورد توجه اهالی این شهرستان است.
زمان برداشتن توغ در کاشان معمولا در شب و روز عاشورا و شانزدهم محرم میباشد.
مرسوم است که دستههای عزاداری به دنبال آن به بازار رفته و در پای آن عزاداری میکنند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
واقعه عاشورا در چه سالی اتفاق افتاد
لرستان و گل مالی
گِل مالی آیین چند صد ساله مردم لرستان است.
که در آن مردم برای عرض ارادت به امام حسین (علیه السلام)، در روز عاشورا سر تا پای خود را با گِلی که معطر به گلاب است آغشته میکنند و دور آتش میایستند.
تا گل روی لباسشان خشک شود.
سینه زنان دستهدسته گرد هم میآیند.
با سینه زدن دستهجات گرد و غباری به آسمان بلند میشود و روی چهره همه عزاداران حسینی مینشیند.
که غم و ماتم در چهره یک یک عزاداران حسینی دیده میشود.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
آیین کربزنی (سنگ زنی) لاهیجان
آیین کربزنی که با نامهای دیگری مثل سنگزنی نیز شناخته میشود.
در ماه محرم و بهویژه دهه اول آن در استانهای شمالی ایران و بهخصوص مازندران و شرق گیلان به پا داشته میشود.
کرب در واقع تکه چوبی صیقلی به شکل استوانه با وزنی بین 400 تا 600 گرم است.
که به دو قسمت تقسیم شده و هر کدام از آنها با تسمهای چرمی احاطه میگردند.
و به راحتی در دست جای گرفته و به آن بسته میشوند.
در این مراسم، مردانی که لباس مشکی بر تن دارند کربها را با حرکات مخصوصی در زیر پا و پشت سر خود با ضربآهنگ خاصی به هم میکوبند تا صدایی از آنها خارج شود.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
آیین شاخسی واخسی آذربایجان در محرم
عزاداری در ماه محرم در میان مردم آذربایجان شرقی و غربی به شکل آیین شاخسی واخسی صورت میپذیرد.
در این مراسم، عزاداران شانه به شانه یکدیگر میایستند.
و در صف اول آنها، ریشسفیدی اشعار و نوحههایی را میخواند و به دنبال او، سایر عزاداران نیز آنها را تکرار میکنند.
شاخسی در زبان ترکی مخففی از شاه حسین است.
عزاداران در این آیین، چوبی را از زمین تا فرق سر خود حرکت میدهند و پاهای خود را نیز بر روی زمین میکوبند.
وقتی که چوب به سطح زمین رسید گروهی ندای شاخسی را با صدای بلند بر زبان میآورند.
و زمانی هم که چوب به صورت عزاداران نزدیک شد گروه دیگر ندای واخسی را که مخفف وای حسین است با صدای بلند ادا میکنند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
دمامزنی در بوشهر
در بوشهر رسمی وجود دارد که در کنار برپایی دستههای سینهزنی و هنگام تعزیهگردانی، سنج و دمام هم نواخته میشود.
تعداد دمامها معمولاً هفت عدد است و ریتم یکی از آنها برخلاف بقیه است.
همراه دمام سنج هم زده میشود و البته نواختن دمام ساده نیست.
و به تجربه نیاز دارد که افرادی این وظیفه را برعهده میگیرند.
به این افراد «اشکون زن» میگویند.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
قربانیکردن در مسجد اعظم زنجان
یکی دیگر از آیینها و مراسم ویژۀ روزهای محرم مراسم قربانیکردن در مسجد اعظم زنجان است.
شهر زنجان پایتخت عزاداری حسینی شمرده میشود.
هر ساله تعداد بسیار زیادی از دوستداران اهل بیت در روزهای محرم به شهر زنجان سفر میکنند.
و در عزاداری پرشور مردم زنجان شرکت میکنند.
لازم به ذکر است که هر ساله در ماه محرم از روز اول تا سیزدهم عزاداری دسته جمعی و پرشور در شهر زنجان در جریان است.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
آیین بیلزنی در استان خراسان جنوبی
یکی دیگر از آیینها و مراسم ویژۀ روزهای محرم، آیین بیلزنی در استان خراسان جنوبی است.
همچنین آیین بیلزنی یکی دیگر سنتهای اصیل و قدیمی است که به عنوان میراث معنوی ایران زمین به ثبت ملی رسیده است.
هر ساله آیین بیلزنی در استان خراسان جنوبی باشکوهی هرچه تمامتر برگزار میگردد.
البته دو شهر بیرجند و خوسف مرکز اصلی برگزاری این رسم دیرینه شناخته شدهاند.
این رسم کهن و دیرینه نیز از اصل اتحاد و همبستگی مردم شهر حکایت دارد.
به نحوی که به منظور برگزاری آیین بیلزنی در استان خراسان جنوبی تمام مردم شهر در محل عزاداری جمع میشوند.
سپس بیلها را بالا میبرند و همراه با ذکر حیدر علی به طور همزمان و هماهنگ با هم بیلها را در هوا تکان میدهند.
این مراسم به صورت نمادین برگزار میشود و تشییع پیکر اصحاب عاشورا را یادآور میشود.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
شاه حسین تبریز
یکی دیگر از مراسم باشکوهی که در ایام عزاداری امام حسین(علیه السلام) در ایران برگزار میشود، مراسم «شاه حسین» تبریز است.
این آیین که در لهجه محلی به آن «شاخسی» میگویند، از چند روز قبل از محرم شروع میشود و تا ظهر عاشورا ادامه پیدا میکند.
در این مراسم عزاداران سیاهپوش کنار یکدیگر میایستند و با قرار دادن یک دستشان پشت کمر دیگری، زنجیرهای انسانی تشکیل میدهند.
سپس با دست دیگر چوبی مخصوص را در مسیر سر تا پای خود حرکت میدهند.
این حرکات همراه با نوای «شاه حسین» (شاخسی) و «وای حسین» (واخسی) عزاداران است.
آیین شاه حسین، رفتاری نمادین است؛ گویا عزاداران در حال عزیمت به کربلا و قرار گرفتن در کنار یاران امام حسین(ع) هستند.
در سالهای اخیر، استفاده از سنج، طبل و سایر ادوات موسیقی مذهبی نیز در این مراسم رواج پیدا کرده است.
با این حال به نظر میرسد همان شکل سنتی مراسم که با صدای عزاداران هدایت میشد، دلنشینتر باشد.
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
سخن آخر
با سفر به شهرهای مختلف ایران زمین و حضور در مراسم گوناگون که در اقصا نقاط این کشور پهناور برگزار میشود از بخشهای مختلف واقعۀ عاشورا پرده برداشته خواهد شد.
همچنین یک رنگی و اتحادی که به منظور عزاداری حسینی در میان مردم ایجاد میشود نیز یکی دیگر از ارزشهایی است که با پاسداشت آیینهای مخصوص عاشورا ترویج پیدا میکند.
با سفر به شهرهای مختلف ایران زمین عزاداری ماه محرم را به شیوهای متفاوت تجربه کنید.
در این مقاله با مسافر سلام همراه شدید و با تعدادی از آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم آشنا شدید.
با رزرو هتل های سراسر کشور از طریق مسافر سلام شاهد آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم باشید.
اگر شما هم در منطقهای زندگی میکنید که آداب و رسوم خاص خود را در ماه محرم دارید، حتما آن را در انتها این مطلب ذکر کنید تا دوستان عزیز خواننده از آن بهره ببرند.
- تلفن مسافر سلام جهت رزرو هتل: 09154770106
آیین عزاداری ایرانیان در ماه محرم
بازدیدها: 143