قلعه پرتغالی ها

قلعه پرتغالی ها قشم

استعمارگران پرتغالی پس از اشغال بخش‌هایی از جزایر خلیج فارس، قلعه‌هایی ساختند که امروزه بخشی از آنها پا برجا است.
با ساخت چندین قلعه در بنادر و جزایر جنوبی ایران، پرتغالی ها، استیلای کامل را بر جنوب ایران تثبیت کردند.
و از این طریق، بر راه بازرگانی دریایی بین هند و اروپا تسلط یافتند.
چیرگی پرتغالی ها بر این آبراه مهم دریایی ۱۱۰ سال طول کشید.
در این مدت، آنها به ساختن دژها و استحکاماتی پرداختند که از آن جمله دژهای هرمز ، قشم و لارک است.
در میان این قلعه‌ها در جنوب ایران، قلعه‌های پرتغالی در هرمز، قشم و چابهار از بقیه معروف‌تر هستند.
قلعه پرتغالی ها قشم

این یادگاه پرتغالی ها که امروزه تنها عنوان پرتغالی‌ها را با خود به یدک می‌کشد، به جذابیت‌های توریستی تاریخی است.
جذابیت شهر‌هایی از جمله، چابهار و جزایری مانند هرمز، قشم و کیش تبدیل شده است.
که هر ساله گردشگر داخلی و خارجی بسیاری را به سوی خود جذب می‌کند.

امروز مسافر سلام در این مطلب به معرفی قلعه پرتغالی ها می‌پردازد.

معرفی قلعه پرتغالی ها قشم

قلعه پرتغالی‌ها در سال ۱۵۰۷ میلادی به فرمان «آلفونسو آلبرکرک» دریانورد پرتغالی در جزیره زیبا قشم بنا شد.
این قلعه‌ها با پلان چهار ضلعی نامنظم، دیوارهایی به قطر حدود ۳/۵ متر و برج‌هایی به ارتفاع حدود ۱۲ متر در 4 گوشه قلعه ساخته شده‌‌اند.
این قلعه در پی وقوع زلزله‌ ۵/۹ ریشتری در بهار ۱۳۷۹، بخش درونی دیوار شرقی قلعه به دلیل تخریب فراوان، ناکام ماند.
در کاوش‌های قلعه پرتغالی‌ها، تعداد زیادی ظروف چینی متعلق به چین، شیشه‌های ساخت ونیز و توپ‌های جنگی یافت شده بود.
در واقع کاربرد اصلی این قلعه بعنوان مکانی برای نگهداری مهمات و سلاح بوده است.
که در مواقع ضروری پشتیبان دژهایی چون دژهای هرمز، قشم و لارک را به عهده داشته است.

قلعه پرتغالی ها قشم یک قلعه تدارکاتی در گذشته بوده است.
که برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن تدارکات و خدمات به این قلعه مرکزی در قشم ساخته شده است.
و اما سرانجام در سال ۱۶۲۳ میلادی، این قلعه و دیگر پایگاه‌ها در دهانه خلیج فارس را یکی از سرداران صفوی تصرف کرد.
و ایرانیان تا امروز بر این پر ارزش ترین آبراهه دنیا مسلط هستند.
آب مصرفی قلعه پرتغالی ها را  آب باران و آب چاه تأمین می‌کنند.
این آب بوسیله کانالی زیرزمینی در برکه‌ها و حوض‌های قلعه نگهداری می‌شود.

ویژگی‌های قلعه پرتغالی ها قشم

این دژ، دارای مساحتی بیش از دو هزار متر مربع می‌باشد.
و مصالح به کار رفته در آن از سنگ‌های آهکی و گچی با ملاط ساروج محلی ساخته شده که طی صد سال، چندین بار استحکام بخشی شده است.
در چهار گوشه‌ قلعه پرتغالی ها، چهار برج و باروهایی بلند قرار گرفته که منجنیق و توپ روی پهنای آن مستقر می‌شد.
قلعه پرتغالی‌های هرمز شامل انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق‌های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است.
کلیسای بعضی از این قلعه‌ها، دارای دو ردیف ستون‌های سنگی دایره‌ای شکل با قوس‌های زیبایی از سنگ‌های مرجانی تراش خورده‌است.
می‌توان به این شکل برداشت کرد که این دژ، قلعه تدارکاتی بوده که برای ارتباط با قلعه هرمز و رساندن خدمات به آن قلعه، در قشم ساخته شده است.

تونل زیرزمینی قلعه پرتغالی‌ها

احسان یغمایی در سال 1378 قعله پرتغالی ها را از زیر خاک بیرون آورد.
این باستان‌شناس تا بهار سال ۱۳۷۹ در این قلعه به انجام کاوش پرداخت.
در پی حفاری‌های شرکت برق در محدوده ۵۰۰ متری این قلعه، تونل قدیمی متصل به قلعه پرتغالی ها در قشم، کشف شد.
این تونل تا محدوده میدان سعدی شهر قشم، طولی حدود سه کیلومتر دارد.
براساس برخی روایات گفته می‌شود تونل مذکور از قلعه پرتغالی‌ها در شهر قشم تا غارهای خربس (در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر قشم) نیز ادامه دارد.

تاریخ قلعه پرتغالی ها قشم

از دوره  استعماری پرتغالی ها بر برخی بنادر و جزایر ایران چیزی جز چند قلعه تاریخی باقی نمانده.
قلعه‌هایی مستحکم برای حفاظت از نظامیان پرتغالی در برابر شورش بندرنشینان ایرانی ساخته شده بود.
قلعه‌ها حضور این استعمارگران را در جنوب ایران و سیطره آنها بر تجارت دریایی این منطقه را برای بیش از ۱۱۰ سال تضمین کرد.
این دوره از سال ۱۵۱۴ تا ۱۶۲۳ میلادی به طول انجامید.
این بنا در تاریخ ۱۶ آذر ماه سال ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۲۰۲ به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
قلعه پرتغالی ها قشم

تاریخچه استعمارگری پرتغالی ها و دلایل اشغال خلیج فارس و دریای عمان

پس از تشکیل امپراتوری عثمانی و تصرف قسطنطنیه (استانبول) در سال ۴۵۳ توسط ترکان و از بین رفتن مسیر تجاری جاده ابریشم، روابط تجاری بین آسیا و اروپا با مشکل مواجه شد.
از سوی دیگر رقابت بین تجار ونیزی و دیگر اروپاییان بر سر کالاهای گران قیمت شرق، اروپاییان را به فکر یافتن راه های جدید تجاری در مناطق شرقی انداخت.
که منجر به آغاز دور جدیدی از استعمار در کشور های مسلمان به ویژه ایران و هند شد.
در طول قرن پانزدهم، پرتغالی ها بیش از همه برای در دست گرفتن این تجارت مهم تلاش کردند.
از این رو ناوگان های متعددی را به همراه دریانوردانی چون:

• واسکو دوگوما
• بارتولو مئو دیاس
• پرودی کویلیان

برای شناسایی این مناطق به شرق و سواحل جنوبی آفریقا، جنوب هند و عربستان فرستادند.
قلعه پرتغالی ها قشم

قبل از آمدن پرتغالی ها، تجارت دریایی مشرق در دست اعراب عمان و یمن بود.
پرتغالی ها این تجارت را به زور از دست آنان گرفته و به مدت چند قرن در اختیار داشتند.
قلعه پرتغالی های لافت، تنها نمونه‌ای از این ساخت و سازها جهت کنترل عبور و مرور و مرزداری پرتغالی ها است.

قلعه پرتغالی ها قشم

بازدیدها: 21