برج پیر علمدار

امروز مسافر سلام همراه شماست با معرفی یک جاذبه از شهر دامغان به نام برج پیرعلمدار. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا با این اثر تاریخی بیشتر آشنا شوید.

در بقعه پیر علمدار دامغان برجی قرار گرفته که از لحاظ معماری، ویژگی‌های منحصر به فردی داشته و به همین دلیل مورد توجه محققان این عرصه قرار گرفته است. برج پیر علمدار یکی از برج‌های مدور آجری کم‌خیز دارای گنبد مخروطی پیازی است که حدود پنجاه عدد از این نوع برج‌ها در ایران وجود دارد. این برج  از لحاظ قدمت، کهن ترین برج ایران بعد از برج گنبد قابوس گرگان می‌باشد.

پیرعلمدار کیست؟

این بنا تاریخی، آرامگاه ابی جعفر محمد بن ابراهیم، پدر یکی از فرمانروایان حکومت آل زیار، به نام بختیار است که با توجه به یکی از کتیبه‌های موجود در این قصر بنا به دستور بختیار در سال ۴۱۷ هجری قمری، بعد از وفات پدرش، توسط حاجی حسین مشهور به بنای دامغانی ساخته شده است.

معرفی برج پیر علمدار

این برج دارای ارتفاع ۱۳ متر و گنبدی با قطر داخلی ۴٫۵ متر می‌باشد که یکی از نخستین بناهایی است که در آن از نقش برجسته آجرچینی برای خارج کردن نمای ساختمان از رج‌های یکنواخت و هم‌شکل استفاده شده است.

بدنه‌ی استوار این برج پیر علمدار، شامل دو بخش می‌شود:

بخش پایین که شامل نیمی از ارتفاع کلی برج می‌شود. این بخش دارای آجرکاری ظریف، ساده و بدون بندکشی می‌باشد. همچنین دروازه ورودی برج همراه با تزییناتش در این بخش جای گرفته است.

بخش فوقانی شامل هفت نوار تزیینات تسمه‌ای آجرتراش، همراه با کتیبه‌ای زیبا در زیر پیش‌آمدگی سطح بالا دیوار می‌شود که همین امر موجب شهرت گنبد شده است. این پیش‌آمدگی سازه‌ای است که گنبد را نگه داشته است.

کتیبه‌های بقعه‌ی پیر علمدار دامغان

در این بقعه سه سری کتیبه به نام های کتیبه بیرونی گنبد، کتیبه داخلی گنبد و کتیبه سردر گنبد قرار دارد که هر کدام از این کتیبه‌ها حقایق بسیاری را در مورد طراحان و سازندگان‌شان بیان می‌کنند.

کتیبه بیرونی گنبد

دورتادور قسمت خارجی گنبد کتیبه‌ای زیبا با خط کوفی مشبک ساده با عرض ۷۵ سانتی‌متر نصب شده است که در آن از آجر برش داده شده در زمینه‌ی گچی استفاده شده است. کتیبه بیرونی گنبد همان کتیبه‌ای است که در آن سال ساخت، مشخصات سازنده، مشخصات فردی که دستور ساخت داده و مشخصات فرد مدفون در این مکان، ذکر شده است.

کتیبه‌ی داخلی گنبد

در دیواره داخلی بنا کتیبه‌ای با خط کوفی مشبک از نوع محشی (دارای حاشیه) گره‌دار با عرض ۸۰ سانتی‌متر در بالای در نصب شده و از نوع نقاشی روی زمینه‌ی گچی است که در آن آیاتی از قرآن مجید به زیبایی مشخص است.
خط کوفی محشی گره‌دار، یکی از انواع خط کوفی است که در حروف عمودی خود مانند الف و لام گره‌چینی‌هایی حیرت‌آور دارد.

کتیبه‌ی سردر

در بالای سردر در ورودی بقعه یک سطر کتیبه با خط کوفی ساده از نوع گچ‌بری با آیه‌ی شریفه‌ی بسم الله نصب شده است.

بازدیدها: 235