تاریخ مشگین شهر از زبان سنگ افراشته های بی دهان شهریری

تاریخ مشگین شهر از زبان سنگ افراشته های بی دهان شهریری

معرفی مشگین شهر

مشگین شهر همچنان که از نامش پیدا است از اولین مناطق شکل گیری تمدن در محدوده استان اردبیل است.
تا جایی که این روزها کاوش های باستان شناسی تمدن های هفت هزارساله در این منطقه را از دل خاک بیرون می‌کشند.

نام قدیمی این شهر «خیاو میمند» و «وراوی بوده».
اما در سال 605 میلادی که گرجستان این بخش از ایران را تصرف کرده‌ بود، یکی از امیران گرجی به نام بیشکین، این شهر را به نام خود نام‌گذاری کرد.
و به مرور زمان با برگزیدن اسم مشکین بر این شهر، تاریخ آن را به سال 1316 هجری شمسی یا حداکثر به دوره حکومت بیشکین گرجی رساندند.
در حالی که قدمت این شهر به دوره‌های ما قبل تاریخ و هزاره‌های اول قبل از میلاد مسیح می‌رسد.

شهرستان مشگین شهر به احتمال فراوان در گذشته‌های دور با فلات اردبیل و مناطق مغان و قره داغ تشکیل سرزمین واحدی را می‌داده است.
که چنین منطقه وسیعی از دیر باز می‌توانسته نیاز بسیاری از اقوام گله دار را که همیشه در حال کوچ ییلاق و قشلاق می‌باشند، برآورد.

مشگین شهر

شهرستان مشگین شهر به لحاظ موقعیت طبیعی دارای:

• تپه‌ها
• قلعه‌‌ها
• اماکن تاریخی زیاد مربوط به ادوار تمدن‌های ماقبل تاریخ و ادوار تاریخی قبل و بعد از اسلام می‌باشد.

مشگین شهر آثاری از جمله موارد زیر و آثار متنوع دیگر را در خود جای داده است.

• وجود نقوش صخره‌ای آثار تمدن انسان‌های ماقبل تاریخ در محدوده کناره رودهای قره سو
• دره رود و شکلی داش ارشق
• سنگ افراشت‌های مجسمه‌ای هزاره قبل از میلاد معروف به شهریری و مکتب اوشاقلاری کناره رود قره سو
• سنگ نبشته پهلوی ساسانی
• قلعه کهنه
• قلعه قهقهه (محل زندانی شدن شاه اسماعیل دوم صفوی)
• قلعه ارشق
• دیو قلعه سی (دژ بهمن)
• بقایای کاروان سراهای رضی
• قانلو بلاغ
• قره قیه
• قره آغاج چرچیلو بر روی رودخانه‌های دره رود و قره سو
• مقبره شیخ حیدر
• بقایای برج و باروی منظم قلعه سی
• مقابر امامزاده‌ها

مؤلف کتاب زینه المجالس این منطقه را ملوک پیشگین خوانده و در وجه تسمیه آن می‌نویسد:
چون محمد بنپیشگین گرجی در زمان اتابکان آذربایجان حاکم اینجا بوده بنام او معروف گشته.
و در نتیجه کثرت استعمال، پیشگین به مشگین تبدیل گشته که امروزه به دو نام خیاو و مشگین شهر شهرت دارد.

گنبد نمکی

معرفی شهریری

حال به معرفی شهریری می‌پردازیم.
شهریری یک محوطه باستانی از شهرهای استان اردبیل ایران در شهرستان مشگین شهر و از توابع روستا ارجق می‌باشد.
این منطقه تاریخی در 65 کیلومتری استان اردبیل، در کنار رود قره‌سو قرار دارد.
وجود 537 سنگ افراشته (استل) در محوطه تاریخی شهریری، که در اندازه و ظاهری متفاوت، با شیوه منحصر به فرد ساخته شده، در دنیا بی‌نظیر است.

راز باغ سنگی سیرجان

راز خاموشی 537 سنگ افراشته در محوطه تاریخی شهریری

سنگ‌های افراشته بی‌دهان که قدمتشان بیش از 6 هزار سال پیش از میلاد برآورد شده ‌است با زبان بی‌زبانی ناگفته‌های زیادی را در دل خود پنهان کرده‌اند.
این قبرستان عجیب که جزیی از منطقه باستانی شهریری محسوب می‌شود، در شمال غربی روستا پیرازمیان در 31 کیلومتری شرق مشگین شهر در کنار رود قره‌سو قرار دارد.
و 280 سنگ افراشته باستانی را با ارتفاعات متفاوت 70 تا 360 سانتی‌متری در دل خود جای داده‌است.

با مشاهده این سنگ‌ها و طرح‌های حک شده بروی آن‌ها، می‌توانید به تجسم انسان‌هایی دست به سینه و بدون دهان بپردازید.
و یا چهره کودکانی را تصور کنید که بر پیکر خود نقشی از شمشیر و کمر دارند.
و در آن منطقه به مکتب اوشاقلاری (بچه‌های مکتب) معروفند.
این سنگ افراشته‌ها گویی قرن‌هاست با چشمان مبهوت و دهانی بسته به نظاره نشسته‌اند.
با اشاره به وجود 537 استل در این محوطه، نکته قابل توجه در این استل‌ها این است که تمامی آن‌ها دارای چشم و بینی هستند و به‌جز یکی بقیه دهان ندارند.

مشگین شهر

محوطه شهریری که از سه قسمت معبد، قوشاتپه و قله تشکیل شده‌است، اولین بار توسط هیئت چارلز برنی در سال 1978 شناسایی و بررسی شد.
او معتقد بود که عمر بعضی آثار تا هزاره سوم قبل از میلاد، عصر آهن، سفال خاکستری و نخودی و نارنجی هم می‌رسد.

وسعت این منطقه به 400 هکتار می‌رسد و در سال 1381 از سوی میراث فرهنگی استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت گردید.
اما متاسفانه عوامل طبیعی زیادی مانند وزش باد شدید و طوفان، قسمت عظیمی از این منطقه باستانی را ویران ساخته ‌است.
و همچنان در معرض خطر فرسایش و تخریب می‌باشد.

با نمایش چند نمونه از سنگ افراشته‌های موجود در ترکیه، آذربایجان و مغولستان، مشخص می‌شود که این تعداد استل یا سنگ افراشته در یک محوطه، در هیچ جای دنیا مشابه ندارد.
همچنین اندازه متفاوت استل‌ها بیانگر طبقه اجتماعی آنها می‌باشد.
همچنین تمامی این استل‌ها در دو نوع مسلح و بی‌سلاح شناسایی شده‌اند که شمشیر را به صورتی متفاوت در دست دارند.
تاریخ مشگین شهر از زبان سنگ افراشته های بی دهان شهریری یکی از زیباترین مجموعه‌های تاریخی استان اردبیل می‌باشد.

فرو رفتگی سنگ افراشته‌ها در خاک، نشان از قدیمی‌تر بودنشان است.
و سفال‌های کشف شده در این منطقه نیز از نوع منقوش می‌باشد که بیش تر آن‌ها با نقش‌های هندسی و مثلثی، از نوع دهانه باز هستند.
سنجاق‌های زینتی، طوق، انگشتر، النگو و اشیایی از جنس مفرغ در این محوطه کشف شده است.
جنگ افزارها، زیورآلات و کارافزارها را از دیگر کشف شده‌های این محوطه تاریخی می‌باشد.

پل مشگین شهر

پل معلق مشگین ‌شهر به عنوان بزرگترین پل معلق خاورمیانه در ارتفاع 80 متری رودخانه خیاوچایی و بر روی پارک جنگلی مشگین‌شهر احداث شده است.
این پل 2 متر عرض و 365 متر طول دارد.
سازه این پل توسط کارشناسان داخلی و مهندسان منطقه اجرا شده و دانش ساخت آن بومی است.

این پل بخشی از مجموعه گردشگری خیاو تا گیردولی بوده و در زمینی به مساحت 130 هکتار و با هزینه‌ای بالغ بر 400 میلیارد ریال احداث شده است.
منطقه نمونه گردشگری خیاو تا گیردولی بزرگ‌ترین پروژه گردشگری استان اردبیل است.
این مجموعه گردشگری شامل تالارهای پذیرایی، سوئیت‌های اقامتی، سایت بالن‌سواری و ورزش‌های هوایی، رستوران‌گردان و بازارچه‌های صنایع‌دستی، شهربازی و دیگر امکانات مختلف تفریحی است.

پل معلق مشگین شهر

محصولات مشگین شهر

شهرستان مشگین شهر یکی از بهترین تولید کنندگان انگور، بخصوص انگور زرد، در کشور و حتی خاورمیانه می‌باشد.
ضمن اینکه محصولات سیب این شهرستان شهرت فراوانی دارد.
از تاکستانهای مهم انگور در شهرستان می‌توان به تاکستانهای لاهرود، ارجق، فخرآباد، لحاق و نقدی اشاره نمود.

از باغات مهم سیب هم می‌توان باغات روستاهای بارزیل، دستگیر، عربلو، حاجیلو، آق درق و تبنق را نام برد.
البته قابل ذکر است که جای جای شهرستان پر است از باغات میوه و مزارع کشاورزی که ذکر نام همه در این مقال نمی گنجد.
از دیگر محصولات مهم کشاورزی شهرستان می‌توان به هلو، شلیل، خربزه، گندم و جو اشاره نمود.
ضمن اینکه در حاشیه رودخانه قره سو بخصوص روستای کوجنق، شالیزار وجود داشته و برنج در آن کشت می‌شود.

در شهرستان مشگین شهر هنرهای دستی دارای قدمت و اصالت قابل توجهی بوده است.
بیشتر صنایع دستی منطقه را بافته‌های داری تشکیل می‌دهند.
که از مهمترین این صنایع می‌توان به قالی بافی، گلیم بافی و جاجیم بافی اشاره نمود.
علاوه بر این بافته‌ها، سفالگری نیز از صنایع مهم دستی این شهرستان محسوب می‌شود.

عسل سبلان، معروفترین سوغاتی مشگین شهر می‌باشد.
که در دامنه کوهستان سبلان از گرده‌های بیش از 40 گل و گیاه مختلف تولید می‌شود.
عسل سبلان از مرغوب ترین عسل‌های کشور می‌باشد.
از دیگر سوغاتی‌های شهرستان می‌توان به:

• گیاهان دارویی
• لبنیات
• صنایع دستی بومی (ورنی، گلیم، نمد، سفال، هنرهای چوبی و چرم) اشاره نمود.

بازار بزرگ اردبیل

سخن آخر

تاریخ مشگین شهر از زبان سنگ افراشته های بی دهان شهریری، یکی از پرمخاطب‌ترین نوشته‌های تاریخی استان اردبیل می‌باشد.
از اینکه تا انتها مقاله با مسافرسلام همراه بودید سپاسگذاریم. منتظر پیشنهادات شما برای ارائه مقاله‌های تاریخی بعدی مسافرسلام هستیم.

گروه گردشگری و مشاوره سفر مسافرسلام مفتخر است با ارائه تورهای مختلف در داخل کشور و رزرو هتل در تمام شهرهای ایران، همچنین معرفی جاذبه‌های گردشگری هر شهر، سفری خوش و لذت‌بخش را برای شما رقم بزند.
چنانچه تمایل به رزرو هتل در استان اردبیل را دارید می‌توانید به سایت رزرواسیون مسافرسلام مراجعه نموده.
و یا با شماره تلفن 09154770106 تماس حاصل کنید، تا کارشناسان مجرب و متعهد مسافرسلام شما را به بهترین نحو ممکن راهنمایی فرمایند.

رزرو هتل مشهد

بازدیدها: 162