غار سهولان

غار سهولان در ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد، میان مهاباد-بوکان و همچنین ۲۸ کیلومتری شهر بوکان در استان آذربایجان غربی و در روستای سهولان قرار دارد.

غار سهولان دو دهانه دارد که به سمت جنوب باز شده،و چند درخت تنومند سایه خود را بر دهانه اصلی غار انداخته اند که به طبیعت خشن و سرد محیط طراوتی دو چندان بخشیده اند.هوای درون غار بسیار تاریک و مرطوب است که امکان دید با کار گذاشتن صدها نورافکن فراهم شده است.درجه حرارت در تابستان و زمستان بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتیگراد متفاوت است و رطوبت غار بین ۷۰ تا ۸۰ درصد متغییر می باشد که به دلیل رطوبت بالا با خزه های سبز و قهوه ای پوشیده شده و گاهی اوقات قطرات آب از بالای ایوان ها روی سطح آب می چکد.مساحت کلی این غار حدود دو هکتار می باشد که تا کنون ۲۵۰ متر از مسیر خشکی و ۳۰۰ متر از مسیر آبی آن کشف شده است.

سهولان به معنی یخبندان می باشد و به دلیل وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون آن مردم محلی غار را «کونه کوتر» می نامند.طبق آثار بدست آمده از غاردیرینگی آن به هزاره دوم قبل از میلاد میرسد که به دلیل نزدیکی روستا ها و مناطق مسکونی مردم همواره از آن بعنوان پناهگاه و محلی برای شکار استفاده کرده اند. برای اولین بار،همزمان با فوت سیف الدین خان مکری حاکم بوکان، شخصی به نام ژاک دمورگان همراه اهالی روستای سهولان دست به ساختن قایق چوبی زدند و از مسیر آبی دیدن کردند و یک کروکی از غار کشیدند که ۶۰درصد با واقعیت کنونی همخوانی دارد.این غار از چند حوضچه بزرگ که به وسیله دالانهای آبی به هم متصل شده‌اند تشکیل شده است.
این غار تا اندازه ای شبیه به غار علیصدر همدان است با این تفاوت که قسمت کشف شده آن در حال حاضر چندان طولانی نبوده و قندیل‌های بسیار زیبا و فراوان موجود در غار علیصدر را به صورت موردی می‌توان در این غار مشاهده کرد، غار سهولان دارای دو در اصلی است که به هم راه دارند و می‌توان از هر یک از آن‌ها وارد غار و از در دیگر خارج شد.بعد از ورود به غار و پس از طی مسیر پیاده با سوار شدن بر قایق می‌توان به دیدن جاذبه‌ها و شگفتی‌های نهفته در دل این غار پرداخت.رسوبات داخل غار اشکال گوناگونی دارد: پای فیل، عروس دریایی، خفاش و… که به همراه قندیل‌های زیبای غار آن را بسیار دیدنی کرده است.این غار در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار دارد.