مسجد نصیرالملک “دنیایی به لطافت نور و رنگ”

مسجد نصیرالملک “دنیایی به لطافت نور و رنگ”

شیراز از جمله شهرهای بسیار زیبای ایران است که سالانه گردشگران بسیاری به این شهر زیبا سفر می‌‌کنند.
از جمله جاهای دیدنی شیراز که هر گردشگری باید از آن بازدید کند مسجد نصیرالملک است که بازی نور و رنگ در فضای این مسجد هر کسی را مدهوش خود می‌کند.
این بنای تاریخی یکی از شاهکارهای معماری به شمار می‌رود.
زیرا شیشه‌های رنگی که در تزئین بنا به کار رفته‌اند در طول روز در مقابل تلألؤ نور خورشید می‌درخشند و با درخشش حیرت‌انگیز خود منجر به رقص نور و تصویری رنگین در شبستان مسجد می‌شوند.

از آنجایی که شیشه‌های قرمز بر سایر رنگ‌ها غلبه دارند پرتو طلایی رنگ خوشید با سرخی شیشه‌ها در هم می‌آمیزند و سبب می‌شوند صحن مسجد به رنگ صورتی بدل شود.
به همین دلیل این مسجد تاریخی در میان گردشگران به نام مسجد صورتی نیز شهرت یافته است.
با ما همراه باشید تا درباره مسجد نصیرالملک “دنیایی به لطافت نور و رنگ” اطلاعاتی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.

موقیت جغرافیایی مسجد

شیراز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان فارس است.
یکی از مساجد مشهور دنیا، مسجد نصیرالملک می باشد که به مسجد صورتی نیز معروف است.
مسجد نصیرالملک در سال 1358 توسط انجمن آثار ملی و باستان شناسی ایران به شماره‌ی 396 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت گردید.
از گذشته های دور، استفاده از شیشه های رنگی در معماری ایران و جهان رواج داشته است.
کاربرد شیشه و آینه‌های رنگی در مساجد از ویژگی های منحصر به فرد مساجد ایران می‌باشد.

مسجد نصیرالملک

“مسجد نصیرالملک” با طراحی داخلی از شیشه‌های رنگی و تلاقی عاشقانه نور و رنگ یکی از مساجد منحصربه فرد دنیا می‌باشد.
سرازیر شدن نور از طریق پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی، یک اثر هنری و تابلوی نقاشی هزار رنگ تولید می‌کند.
چه بسا احساس ملکوتی انسان در این رقص نور به اوج شکوفایی خود می‌رسد.

• نشانی بنا: ایران، استان فارس ، شهر شیراز، خیابان لطف‌علی خان زند، کوچه‌ نصیر الملک، کوچه‌ تریاکچی.
• دوره ساخت بنا: قاجاریان و تاریخ ساخت: 1293 ه.ق تا 1305 ه.ق
• اشخاص مرتبط با بنا: بانی مسجد، میرزا حسن‌علی خان نصیر الملک، فرزند میرزا علی اکبر قوام الملک و سازنده‌ ی بنا محمد حسن معمار

رامین رحمانی نژاد، عکاس گالری “مسجد رنگ” در مورد مسجد نصیرالمک می‌گوید:

” این مجموعه حاصل سال ها شور و شوق من برای کشف جهان اطرافم از طریق لنز دوربین بوده است.
اولین بار که در شبستان مسجد نصیرالملک پا گذاشتم را به خاطر دارم، غرق نور و رنگ شدم.
سری عکس‌های “مسجد رنگ” نتیجه سه سال عکاسی از گوشه گوشه این مسجد در فصول و شرایط نوری مختلف می‌باشد.

اطلاعات تاریخی

دردوران سلسله صفویه در ایران، سازمان فرقه‌ای (شیعه) و تشکیلات منظبط ناشی از آن بسیار گسترش یافت به طوری که این دولت بر تمام شئون زندگی مرم تاثیر گذاشت.
دوره جدیدی در زمینه حکمت و فلسفه شیعه به وجود آمد بنابراین تاسیسات و تجهیزات زیر ساختی در این مسیر شکل گرفت.
از نمونه‌های بارز این دوره در سرتاسر ایران دیده می‌شود که عبارتند از:
ساختن کاخ‌ها و بستان‌های زیبا در فواصل راه‌ها، ساختن رباط‌ها و کاروانسراهای بزرگ.

معماری مجموعه مسجد نصیرالملک

به علت تمرکز حکومت در شیراز در دوره زندیه، اکثر سازه‌ها در شیراز پدیدار شد.
ویژگی‌های معماری در دوره زندیه و قاجاریه شامل:

• سادگی طرح در بناها
• وجود فضاها چهار پهلو
• استفاده بیشتر از هندسه ساده، شکل‌ها و خط‌های شکسته
• کاشی هفت رنگ
• کاهش در اتفاع‌

زیباترین و پر فروش ترین سوغات و صنایع دستی شیراز

مسجد نصیرالملک

مجموعه بناهای نصیر الملک شامل منزل، مسجد، آب انبار، حمام و غیره می‌باشد که در محله قدیمی “اسحق بیگ” شیراز واقع شده است.
بخش زیادی از مجموعه در طی خیابان‌سازی و ساختمان‌ سازی از بین رفته است.
ساخت مسجد، حدود 12 سال (از سال 1293 تا 1305 خورشیدی) به طول انجامیده است.
زیربنای مسجد، 2212 متر مربع و مساحت آن 2980 متر مربع می‌باشد.

ورودی مسجد صورتی طاق‌نمایی بزرگ و مزین به کاشی‌کاری‌هایی خیره‌کننده است.
کاشی‌های به کار گرفته شده در این طاق‌نما هفت‌رنگ هستند.
همچنین این طاق‌نما ازاره‌ای دارد که از جنس سنگ گندمک ساخته شده است.
علاوه بر این مقرنس‌ها و کاشی‌کاری‌های جذاب و حیرت‌برانگیز درب اصلی ورودی نیز قابل توجه است.

درب اصلی ورودی، از جنس چوب، بزرگ و دولته است.
بر فراز این درب بزرگ سنگی از جنس مرمر قرار دارد.
روی این سنگ مرمر ابیاتی از شوریدۀ شیرازی نگاشته شده است.
شوریدۀ شیرازی این ابیات را به مناسبت اتمام ساخت بنا و به منظور مدح سازندۀ بنا سروده است.
صحن وسیعی در سمت شمال مسجد قرار گرفته است.
دو در بزرگ چوبی در ورودی مسجد نصب شده است که در بالای آن، روی سنگ مرمر شعری از شوریده شیرازی به مناسبت سازنده مسجد و سال اتمام آن نوشته شده است.

مرمت و نگهداری این بنای بر اساس استانداردهای بین المللی، سال‏‌ها پیش توسط موقوفه نصیرالملک، تولیت آقای محمود قوام و مدیریت آقای مهندس کوروش جاویدی پارسی جانی آغاز شده و ادامه دارد.

شبستان مسجد نصیرالملک

سنگ تراشی این شبستان از مسجد وکیل و مسجد مشیر شیراز الهام گرفته شده است.
و از جنس سنگ گندمک یکپارچه می‌باشد.
مسجد دارای دو شبستان شرقی و غربی است.

شبستان غربی از پوششی آجری تشکیل شده است و که بروی آن ها به زیبایی کار شده است.
این شبستان در واقع شبستان تابستانه می‌باشد.
طاق این شبستان بر روی ستون‌های سنگی با طرح مارپیچ قرار گرفته است.

این ستون‌ها در دو ردیف شش‏‌تایی و به تعداد دوازده عدد به نیت دوازده امام می‌باشد.
شبستان غربی دارای هفت در چوبی با شیشه‌های رنگارنگ است که به صحن مسجد مرتبط می‌شود.
طاق، دیوارها و آسمانه این شبستان با نقوش اسلیمی، گل و بته تزئین شده و چند آیه از آیات قرآن به خط ثلث عالی نوشته شده است.
کف آن از کاشی‌های فیروزه‌ای تشکیل شده است و جنس سنگ کف محراب مرمر می‌باشد.

شبستان مسجد نصیرالملک

شبستان شرقی، شبستان زمستانه است.
این شبستان دارای سقفی کاشی کاری به همراهه هفت ستون است.
ستون هایی ساده (بدون شیار) در وسط قرار گرفته‌اند که سقف آن با کاشی کاری معقلی مزیین شده است.
در قسمت جلو این شبستان، ایوانی به عرض 6 متر است که به وسیله 8 طاق نما از حیاط جدا می‌شود و دارای 7 جرز آجری است.

بر روی جرزها و پیشانی طاق نماها آیات قرآنی، نقش های گل و بوته کاشی کاری نقش بسته است.
در شبستان شرقی دری وجود دارد که به یک چاه آب باز می‌شود که به این راهرو چاه گاو یا گاورو گفته می‌شود.

هر دو شبستان بر خلاف معمول به خاطر جهت گیری ساختمان قبله در امتداد محور قبله واقع شده‌اند.
در حال حاضر، این شبستان به موزه اوقاف تبدیل شده است.
در دالان شمالی سنگ نوشته‌ه‏ای وجود دارد که شعر زیر از سعدی با خط نستعلیق حک شده است:

غرض نقشی است کز ما باز ماند که هستی را نمی‌بینم بقایی      مگر صاحبدلی روزی به رحمت کند در حق استادان دعایی

در قسمت پایان نام محمد حسن معمار و استاد محمد رضا کاشی پز که از معماران و سازندگان بنا بوده‌اند و تاریخ شروع این بنا (1293 ه.ق) و پایان آن (1305 ه.ق) ذکر شده است.

نام هفت دروازه شیراز

مسجد نصیرالملک

مسجد دو ایوان شمالی و جنوبی دارد که شبیه هم نیستند.
ایوان شمالی زیباتر از ایوان جنوبی است.
ایوان شمالی دارای سه نیم طاق در سه طرف است و از سمت چهارم به صحن راه دارد.
طاق میانی طاقی بلند است، طاق مروارید نامیده می‌شود.
روی دیوارهای این طاق آیات قرآنی و احادیث نوشته شده است و در سمت چپ آن تاریخ 1299 ه.ق  ثبت شده است.

علاوه بر این، ایوان داری 4 غرفه است و سقف میانی آن با مقرنس کاری و کاسه سازی پنج کاسه مزین شده است.
در این طاق چوب‌هایی جهت جلوگیری از لرزش زلزله در لابه لای آجرهای بدنه کار گذاشته‌اند.

سخن آخر

تیم مسافر سلام شما را به بازدید از این مکان مذهبی- تاریخی شگفت انگیز دعوت می‌کند.
همچنین شما می‌توانید تجربیات و سفرنامه خود را جهت انتشار در اختیار ما قرار دهید.

مسافر سلام جهت رزرو هتل در تمامی نقاط ایران در خدمت شما عزیزان می‌باشد.
شما می‌توانید هتل‌های خود را با تخفیف ویژه از مسافر سلام رزرو کنید.

• شماره تماس مسافر سلام: 09154770106

بازدیدها: 931