شهر سوخته

شهر سوخته نام بقایای دولت شهری باستانی در ایران می باشد که در فاصله ی 56 کیلومتری شهر زابل و در حاشیه جاده زابل–زاهدان واقع شده است.
شهر سوخته یکی از آثار باستانی و تاریخی عصر برنز منطقه تمدن جیرفت در ایران به شمار می رود. این شهر در ساحل رودخانه هیرمند و دریاچه هامون و کنار جاده کنونی زاهدان-زابل بنا شده بود. یکی از نخستین کسانی که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان و بلوچستان به این محوطه اشاره کرده، کلنل بیت، یکی از مأموران نظامی بریتانیا بوده. همچنین او نخستین کسی بود که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامید و آثار باقی مانده از آتش سوزی را در آن دیده است. بعد از او در سال 1937 سر اورل اشتین با بازدید از این محوطه، اطلاعات سودمندی در خصوص این محوطه بیان کرد. سپس این شهر توسط باستان شناسان ایتالیایی از سال 1346 تا 1357 به سرپرستی مارتیسو توزی، مورد بررسی و کاوش قرار گرفته است. پس از آن سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان تا کنون مسئولیت کاوشگری در این بخش از سیستان و بلوچستان را بر عهده دارد.
این شهر دارای وسعت 280 هکتار می باشد و بقایای آن نشان دهنده آن است که این شهر دارای پنج قسمت اساسی بوده که شامل بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش های مرکزی، بناهای یادمانی، منطقه صنعتی و گورستان است که به صورت تپه های متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند. حدود هشتاد هکتار از شهر سوخته را بخش مسکونی تشکیل داده است.
شهر سوخته مرکز بسیاری از فعالیت های صنعتی و هنری بوده. در جریان حفاری های نوبت های گذشته در این شهر، مشخص شد که جهت صنایع ساخت سفال و جواهرات در این منطقه، ساکنان این شهر از درختان موجود در طبیعت اطراف برای سوخت استفاده می کرده اند. باستان شناسان با پیداکردن مهره هایی از طلا و لاجورد در یک گور، پس از پژوهش درباره روش های ساخت ورقه ها و مفتول های طلایی دریافتند که صنعتگران شهر سوخته با ابزار ابتدایی در آغاز صفحات بسیار نازک طلایی به قطر کمتر از یک میلیمتر تهیه کرده و پس از آن به شکل استوانه ای لوله نموده و بین استوانه های طلا مهره های لاجوردی قرار می داده اند.
این اثر هفدهمین اثر تاریخی ایران در فهرست یونسکو محسوب می شود که با قدمت 5000 ساله به عنوان یکی از پیشرفته ترین شهرهای باستانی دنیا شناخته شده است.

بازدیدها: 87